Bezuiniging is boterzacht

Dat schoolboeken gratis blijven, de kinderbijslag niet wordt gekort, onderwijs er geld bij krijgt en het 45 pantserinfanteriebataljon in Ermelo overweegt zichzelf de Arie Slobkazerne te gaan noemen, is helder. De vraag is hoe dit allemaal bekostigd wordt én tegelijk Eurocommissaris Olli Rehn ‘zijn’ 6 miljard aan bezuinigingen krijgt. Het antwoord is dat de helft van dit bedrag Nederland amper pijn doet. Met twee ‘trucs’ proberen kabinet en oppositie toekomstige belastinginkomsten naar voren te halen. Dat doen ze door burgers die geld willen halen uit hun opgepotte ontslag­vergoeding én ondernemers die zichzelf dividend uitkeren uit hun bv, fiscaal te stimuleren dit vooral in 2014 te doen, waardoor de staat dat jaar extra belasting binnenhaalt. Experts betwijfelen of het kabinet de 2,25 miljard euro die het zo denkt te incasseren écht gaat halen, maar in zekere zin zal dit het kabinet worst zijn. Het is een relatief pijnloze manier van bezuinigen die de Nederlandse economie zo min mogelijk afknijpt, maar tegelijk tóch Brussel te vriend houdt. Kritiek van SP en PVV hierop zal het kabinet pareren door te stellen dat juist zij zo min mogelijk wilden bezuinigen. Het CDA doet er wijs aan er niet eens over te beginnen: in hun tegen­begroting stonden grotendeels dezelfde trucs.

Akkoord heeft een rafelrand

Snelheid is vaak de vijand van nauwkeurigheid. Ook de coalitie en D66, CU en SGP heeft dat –hoewel ze niet over één nacht ijs ging– gemerkt. Het akkoord moest en zou vrijdagavond worden gepresenteerd, maar was 
op dat moment nog niet helemaal af, waardoor niet alle uitgaven netjes zijn afgehecht en er een forse rafelrand resteert van 650 miljoen euro voor onderwijs in 2014. Daarvoor was nog geen dekking. De vijf partijen hebben dit met wat creatief boekhouden ‘opgelost’ door het extra geld voor onderwijs in 2014, al in 2013 uit te geven in de hoop het dit jaar met meevallers op andere terreinen te financieren. Lukt dat niet, dan gooit minister Dijsselbloem het bedrag boven op het tekort in 2013, dat toch al geldt als ‘verloren jaar’. Dat is slim en sluw, maar niet bepaald solide.

Nog nét geen ademtaks

Bijzondere aandacht zal er woensdag óók zijn voor de belasting op leidingwater, die de vijf partijen afspraken. Voor de oppositie is dit, naast een afvaltaks en een hogere belasting voor automobilisten, een dankbaar onderwerp van hoon en spot. „Oppositie en kabinet matsen ons: geen belasting op ademhalen”, twitterde SP-Kamerlid Bashir zaterdag over de watertaks, evenals: „Net even lekkere koffie gezet met vers kraanwater. Nu het nog kan.” Het verweer zal zijn dat tegenover deze hogere belasting op verbruik een verlaging van de belasting op arbeid staat, hoewel het lagere belastingtarief in de eerste schijf alleen geldt voor 2014. Ook zullen de vijf partijen wijzen op het marginale belang van de watertaks: voor een gezin met twee kinderen gaat het om een bedrag van 2,32 euro extra per maand. Zet daar, bijvoorbeeld, het behoud van de kinderbijslag tegenover en dit gezin kan hiervoor per kind al snel zo’n 17.000 keer extra in bad.

En verder…

…zal de oppositie gehakt maken van de in het akkoord veronderstelde groei van ”50.000 banen op termijn”, die echter pas in 2040 wordt bereikt.

…zal benoemd worden dat straks niet, zoals de bedoeling was, mínder mensen de nieuwe huishoudentoeslag gaan ontvangen, maar juist –als geste tegenover de SGP om eenverdieners te ontzien– fors méér. Ook inkomens tot 55.000 euro zullen straks toeslag krijgen, waardoor deze voor de laagste inkomens wel een beetje daalt.