Nu kan de ECB beginnen met de voorbereidingen, zoals het aannemen van personeel en het huren van werkruimte. Vanaf november 2014 moet de ECB dan beginnen met het toezicht op circa 130 grote banken en financiële instellingen die staatssteun hebben ontvangen. Voor Nederland betekent dit dat de Rabobank, ABN Amro, ING en SNS Reaal onder toezicht komen van ‘Frankfurt’. De nationale toezichthouders houden de kleinere banken onder hun hoede, maar de ECB kan, als ze dat nodig acht een dossier naar zich toetrekken.

De toezichthouder, de eerste pijler van de Europese bankenunie, is volledig gescheiden van de monetaire taak die de ECB heeft. Ook niet-eurolanden kunnen zich aansluiten bij de bankentoezichthouder als ze dat willen. De toezichthouder komt er zodat het mogelijk is voor banken om direct te kunnen putten uit het Europees noodfonds (ESM).

Maar voordat de ECB de toezichthoudende rol op zich neemt, wordt de hele financiële sector in de eurozone onder de loep genomen door stresstesten en andere evaluaties. De kans bestaat dat hieruit blijkt dat enkele banken problemen hebben. De EU-ministers moeten nog besluiten hoe deze eventuele problemen kunnen worden opgevangen.

Want pas in 2018 moeten in Europa nieuwe regels gaan gelden over de redding dan wel de ontmanteling van een in problemen geraakte bank (ook een onderdeel van de bankenunie). Daarbij zullen ook aandeelhouders en obligatiehouders een deel van de rekening moeten oppikken (een zogeheten bail-in), zodat er hiervoor geen dan wel minder belastinggeld nodig zal zijn.

Een ander nog open onderdeel van de bankenunie is een fonds dat de bankensector zelf moet gaan vullen om de redding of ontmanteling van financiële instellingen te financieren. Het is de bedoeling dat er voor het einde van dit jaar hierover een akkoord is. Desnoods met extra vergaderingen, zei eurogroepvoorzitter Jeroen Dijsselbloem dinsdag. „Of we gaan een paar nachten door.”