Dat blijkt uit een woensdagmorgen vrijgegeven onderzoek van het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP). Het ontbreken van een evaluatie strookt niet met de aanvulling op de Gemeentewet, waarin binnenkort komt te staan dat het verplicht is het effect van de inzet van camera’s te bekijken.

In 45 procent van de gemeenten met cameratoezicht is het effect ervan wel gemeten en vastgelegd, aldus het CBP. Bijna de helft constateerde een afname van het aantal vermogensdelicten en 35 procent zag een vermindering van het aantal geweldsdelicten. In twee gemeenten deed zich juist een toename van vermogens- en geweldsdelicten voor, bleek uit het onderzoek. Ruim een kwart van de gebruikers meldde dat er door het cameratoezicht meer incidenten worden opgelost.

Uit het onderzoek blijkt dat een op de vijf gemeenten cameratoezicht heeft ingevoerd. Van de overige gemeenten overweegt 6 procent in de toekomst camera’s in te zetten om de veiligheid te verbeteren. Grote gemeenten maken relatief vaker gebruik van de veiligheidsmaatregel. In Overijssel, Limburg en Zeeland zetten veel gemeenten camera’s in. De noordelijke provincies en Flevoland maken daarentegen juist weinig gebruik van deze vorm van toezicht.

De camera’s staan of hangen vaak in uitgaanscentra, op stations of bij haltes van het openbaar vervoer en bij openbare gebouwen. Het onderzoek toont verder aan dat de meeste gemeenten slechts op bepaalde, vaste tijdstippen in de week het cameratoezicht toepassen. In slechts een op de vijf gemeenten wordt direct meegekeken. Bijna de helft bekijkt de beelden uitsluitend achteraf in geval van bijzondere gebeurtenissen. In 36 procent van de gemeenten wordt live meegekeken op vastgestelde tijdstippen. Bijna alle gebruikers nemen de beelden op en driekwart bewaart ze langer dan 24 uur.

Onlangs presenteerden het onderzoeksinstituut TNO Technische Menskunde uit Delft en advies- en onderzoeksgroep Beke uit Arnhem nog een onderzoek waaruit bleek dat cameratoezicht in onveilige gebieden in steden de veiligheid vaak niet verbetert. Hieruit bleek ook al dat camera’s vaak onbemand zijn. Bovendien zouden ze, als ze wel bemand zijn, verkeerd worden gebruikt. Als mensen weten dat er niets gebeurt met de opnames, is er geen toename van het gevoel van veiligheid, constateerden de onderzoekers.

Volgens het CBP is in bijna alle gemeenten het toezicht kenbaar gemaakt aan het publiek. Bijna driekwart heeft camera’s op zichtbare plaatsen opgehangen en 68 procent attendeert het publiek in het toezichtgebied met borden op de camera’s.

Het college meent dat gericht en selectief cameratoezicht een aanvaardbare aanvulling is op een breder pakket van veiligheidsmaatregelen. Maat houden en een regelmatige evaluatie van de effectiviteit zijn daarbij echter noodzakelijk, aldus het CBP.