Dat meldde projectleider Radboud Vorage woensdag. Het gaat om stoffen met een lage stralingsactiviteit. Er is geen risico dat omstanders in aanraking komen met radioactieve straling, stelt Vorage. „De straling kan niet door de ijzeren buizen komen.” Ook is er geen gevaar voor het in de kassen geproduceerde voedsel of de aldaar werkzame personeels­leden, stelt hij.

Sinds een jaar wordt er in de Koekoekspolder in IJsselmuiden warm water van een diepte van 2 kilometer opgepompt. Via een warmtewisselaar worden er kassen van drie tuinbouwbedrijven mee verwarmd. Het is het eerste geothermieproject in het land waar radioactieve straling is aangetroffen. „Het was voor ons dan ook een onaangename verrassing”, zegt Vorage.

De looddeeltjes vormden met zoutdeeltjes een verstopping op een diepte van circa 1900 meter in de injectieput, de leiding waarmee het afgekoelde water weer terugstroomt in de oorspronkelijke bron. Het gaat om natuurlijke radioactiviteit die alleen bij ophoping van het materiaal meetbaar is. Het radioactieve materiaal stroomt niet door de buizen in de kassen.

Deskundigen meldden dat radioactieve straling in de gas- en oliewinning een vrij gewoon fenomeen is. RadiatCo, het bedrijf dat de meting deed, laat weten dat dit geen probleem is zolang het in de installatie zit. „Het wordt pas een probleem als deze stoffen in je lichaam terechtkomen.” Vandaar dat er in de olie- en gasindustrie strenge eisen gelden voor het werken met radioactief materiaal.

Bij werkzaamheden aan de bron in IJsselmuiden is er voortaan verplicht een stralingsdeskundige aanwezig. Ook moet bij werkzaamheden in het ketelhuis, waarbij de bron wordt geopend, voortaan beschermde kleding gedragen worden.

De schrik zat er bij de tuinders aanvankelijk goed in. Vorage is degene die het meest in de buurt van de bron is geweest toen deze nog openlag. Hij liep dan ook de meeste straling op. „Het bleek 2 tot 4 procent te zijn van de jaarlijks toegestane stralingsdosis.”

Omwonenden zijn inmiddels in kennis gesteld van de situatie. „De volksgezondheid is niet in het geding”, aldus wethouder Treep (CDA). De gemeenteraad van Kampen werd maandag vertrouwelijk op de hoogte gesteld van de vondst.

Treep acht het raadzaam dat de kennis die hier wordt opgedaan, wordt gedeeld met andere projecten in het land. Zo wordt er in Noord-Holland geboord in dezelfde aardlaag als die in IJsselmuiden. Volgens Vorage zijn de initiatiefnemers aldaar inmiddels op de hoogte gesteld.

Het project in IJsselmuiden ligt voorlopig stil tot de tuinders toestemming krijgen om de verstopping mogelijk met oplosmiddelen te verwijderen. Hoe groot de financiële schade is die de tuinders lijden, is nog onbekend.

Geothermie is in opkomst in Nederland land. Vooral in de glas- en tuinbouw wordt het warme water uit diepe aardlagen gebruikt om de kassen te verwarmen.