Dat staat in het rapport ”Kerk-zijn in een seculiere samenleving” dat een commissie opstelde in opdracht van de synode 2010/2011 van de Gereformeerde Gemeenten (GG). Naar verwachting buigen de afgevaardigden zich deze week tijdens de vervolgzitting van de synode 2013 over het stuk.

In 2011 leefde er in de GG breed zorg over ontwikkelingen binnen en buiten het kerkverband. De synode gaf daarom een commissie opdracht om met handvatten en aanbevelingen te komen. Hoe moet de kerk reageren op alle ontwikkelingen in deze tijd en hoe kunnen ambtsdragers toegerust worden in het omgaan met alle problemen, zo luidden de vragen.

De commissie analyseerde allereerst tendensen in de samenleving (ontkerkelijking, afnemend kerkbezoek, loslaten van christelijke wortels). Zij vroeg zich verder af waarin de vreemdelingschap van een christen bestaat. „Het ”gij geheel anders” moet door Gods genade tot uitdrukking komen in een Bijbels getuigende levenswandel ook naar degenen die buiten zijn”, luidt een van de conclusies.

In de analyse van de tijdgeest constateren de rapporteurs dat „de moderne mens gelukkig is in zijn denken los van God.”

Ook de overheid houdt godsdienst steeds verder van zich af, vanuit de gedachte dat de scheiding tussen kerk en staat betekent dat de publieke ruimte niet-religieus en seculier moet zijn. Het staan van de kerk in zo’n omgeving levert spanning op, zien de rapporteurs.

Binnen de GG zijn er ook zorgvolle ontwikkelingen gaande, stellen zij. Vooral het materialisme grijpt om zich heen. „Veel gemeenteleden geven prioriteit aan ”geld en goed”. Een eenvoudig, sober christelijk leven staat niet hoog aangeschreven. De vreemdelingschap, de praxis pietas, het leven en lijden als christenen en een leven uit de hoop zijn in onze gemeenten meer uitzondering dan regel. De wereld krijgt steeds meer vat op de kerk en ook op Gods kinderen. Daarnaast wordt in de gemeente een ogenschijnlijk rechtzinnige handel en wandel gecombineerd met een werelds levensstijl”, staat in het rapport.

Er is nog meer aan de hand. De samenstellers wijzen vooral op het afnemend gezag van de ambten, de afname van de sociale samenhang in gemeenten door het individualisme, en concluderen dat er „nauwelijks werfkracht uitgaat van de gemeente(n).”

Ouders worstelen ondertussen met vragen over het opvoeden bij Gods Woord en jongeren zoeken houvast, geborgenheid en rust. „De gemeente, met het Woord van God als schat, zou dit aan jongeren bij uitstek moeten bieden. De vraag is of de gemeente op dit punt aansluiting vindt bij de behoefte van jongeren.” En iets verder: „Ambtsdragers, catecheten en jeugdwerkers zullen zich moeten realiseren dat veel (jonge) gemeenteleden leven alsof God er niet is. Dit stelt hoge eisen aan de communicatie van de Boodschap.”

Bekering

Na de diepgaande analyse komen de rapporteurs met een reeks van aanbevelingen aan de synode. Allermeest zijn bekering en de werking van Gods Geest nodig, benadrukken zij. Die twee dingen kan de kerk niet bewerkstelligen, maar de kerk is wel geroepen leiding te geven aan het kerkelijk leven. De synode en de gemeenten worden daarom opgeroepen tot drie zaken: verootmoediging, toerusting en waakzaamheid.

In de gemeenten moet meer gebed om verootmoediging en een opwekking zijn; de synode zou een kerkelijke boetedag moeten uitschrijven; op biddag moet in de prediking aandacht zijn voor „de zorg van de tijd”; en kerkenraden moeten de gemeenten oproepen tot trouwe kerkgang, zo luidt het advies.

Op het punt van de toerusting, moeten catechisanten en gemeenteleden leren hoe zij de Bijbelse leer naar de wereld toe vertalen (apologetiek), zegt het rapport. Ambtsdragers zouden hierin ook gevormd kunnen worden.

In de prediking moet aansluiting worden gezocht „bij vragen die in de gemeente leven.” „Er moet meer aandacht geven worden aan de communicatie van de boodschap van Gods Woord en de verstaanbaarheid ervan, zowel intern als naar buiten.”

In de kerk zou daarnaast meer gewaarschuwd kunnen worden tegen de geest van de tijd. „Alle halfheid in het leven van (doop)-leden en ook bij Gods kinderen moet daarin worden aangewezen en afgewezen. De vreemdelingschap zal gestalte krijgen in het zijn van een leesbare brief van Christus.”

Ouders en gezinnen moeten meer toegerust worden op het terrein van de geloofsleer, de huisgodsdienst en de ethiek, luidt het advies.

De individualisering moet de kerk waakzaam maken, vinden de rapporteurs. Daarom roepen zij ambtsdragers op „meer en structureel aandacht te besteden aan pastoraat” en daarbij direct en persoonlijk contact met jongeren en jonge gezinnen te zoeken. Zij bepleiten een goede koppeling tussen catechese en pastoraat.

Overheid

Over de houding van de kerk ten opzichte van de overheid schrijven de adviseurs dat kerkenraden contact moeten houden met de burgerlijke gemeente over onderwerpen als de zondagsrust, de WMO, jeugdbeleid, jaarwisseling en trouwambtenaren. Gesprekken met burgemeester en/of wethouders bieden ook kansen om te wijzen op de „Bijbelse waarden en normen.”

GG vervolgt vergadering synode 2013

De synode 2013 van de Gereformeerde Gemeenten gaat morgen en donderdag weer verder in Utrecht. In september begon de synode 2013 met twee vergaderdagen.

Deze week komt onder meer het rapport van het deputaatschap kerk, gezin, jeugd en onderwijs ter sprake. Daaronder vallen ook de verslagen van onder meer de mannen-, vrouwen- en zangverenigingen, evenals de jeugdbond. Ook het werk van onder meer de deputaatschappen diaconale en maatschappelijke zorg en emerituskas wordt besproken. Het deputaatschap kerkelijk eenheid zal verslag doen van zijn gesprekken met vertegenwoordigers van andere kerken, waaronder de Gereformeerde Gemeenten in Nederland.

Belangrijk is ook het rapport van de commissie catechese. Die werkte in opdracht van de synode 2011 aan een nieuwe catechisatiemethode over de Heidelbergse Catechismus en het veelgebruikte vragenboekje van ds. A. Hellenbroek.

De synode komt naar verwachting in januari nog een keer samen om de bespreking af te ronden.

>>rd.nl/synode