„Iedere student kent winnaars Nobelprijs”
UTRECHT (ANP). „Dit is de basis. Het onderzoek waarmee twee Amerikaanse en een Duitse wetenschapper de Nobelprijs van de Geneeskunde toegekend hebben gekregen, geeft inzicht in de werking van cellen. Het is het fundament van de celbiologie”, zegt hoogleraar celbiologie Judith Klumperman van UMC Utrecht. Ze kent de drie wetenschappers persoonlijk en is „ontzettend blij” dat ze deze erkenning hebben gekregen.
De Nobelprijs is maandag toegekend aan de Amerikanen James Rothman (62) en Randy Schekman (64) en de Duitser Thomas Südhof (57). Ze worden geëerd voor „hun ontdekkingen van het mechanisme dat het belangrijkste transportsysteem in onze cellen regelt”. Hun onderzoek naar het fundamentele proces van celtransport zijn van grote betekenis, aldus de jury. „De drie hebben een mysterie ontrafeld.”
Klumperman noemt het geen verrassing. „In het veld zongen hun namen al langer rond.” Het onderzoek komt erop neer dat de drie hebben ontdekt hoe eiwitten worden verpakt in transportblaasjes die ze op het juiste moment naar de juiste plek in de cel brengen. „Door inzicht te geven in deze processen, kunnen bepaalde ziektes beter begrepen worden en daarna ook behandeld.” Sinds de jaren 70 wordt al onderzoek hiernaar gedaan. „De ontdekking is in alle standaardwerken terug te vinden, iedere student celbiologie kent hun namen.”
Klumperman kent de drie wetenschappers persoonlijk. „Rothman en Südhof zijn heel serieuze mannen. Schekman kan op een meeslepende manier vertellen, de hele zaal hangt bij lezingen aan zijn lippen, en hij heeft een gigantisch gevoel voor humor. Ik kan me nog een lezing in Australië herinneren, jaren geleden, waar het dia-apparaat niet werkte. In plaats van nerveus te worden, begon hij uit de losse pols een soort conference te houden. De hele zaal lag slap van het lachen.” Schekman had volgens haar ook makkelijk stand-upcomedian kunnen worden. „Maar ik ben blij dat hij de wetenschap in is gegaan.”
Naast de medische wetenschap heeft overigens ook de cosmetische industrie veel profijt van de ontdekking. „Südhof heeft zich toegelegd op hoe het kan dat neuronen signalen overdragen aan spiercellen. En op basis daarvan werkt bijvoorbeeld botox, waarmee rimpels tegengegaan worden.”