De sterke balanspositie van Nederlandse banken vergeleken met hun branchegenoten in andere landen, biedt volgens president Klaas Knot van DNB uitzicht op een wat ruimere kredietverstrekking. „Dat ze de afgelopen jaren niet zo royaal zijn geweest, is uitstekend te begrijpen. Maar gegeven dat ze al zo goed op streek zijn, heb ik wel de hoop dat er de komende jaren meer ruimte zal zijn”, zei hij.

De Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) liet in een reactie weten dat haar leden het belang van de kredietverlening voor de economie volledig onderschrijven. „Maar de kapitaalseisen zijn niet flexibel en we moeten ook doorgaan met het versterken van de balans. In de huidige economische situatie blijft dat een uitdaging voor banken”, aldus een woordvoerder.

Ook DNB noemt het zwakke herstel een van de grootste bedreigingen voor verdere balansversterking bij banken. Verder blijft onzekerheid bij beleggers over de soliditeit van Europese banken als een schaduw over de markt hangen. Om die twijfel weg te nemen, houdt de Europese Centrale Bank (ECB) volgend jaar de balansen van de banken grondig tegen het licht.

Volgens Knot zal daarbij de grootst mogelijke transparantie worden betracht. In de tweede helft van oktober komt de ECB met meer informatie over hoe en wanneer het balansonderzoek, dat gevolgd wordt door een nieuwe stresstest, precies zal worden gehouden. De uitvoering is in handen van de afzonderlijke centrale banken van de Europese landen. DNB zal daarbij samenwerken met een extern adviesbureau, zei Knot.

Voordat de resultaten van het onderzoek naar buiten worden gebracht, moeten overheden gezorgd hebben voor een vangnet voor banken waarvan de buffers tekortschieten, zei Knot. Daar mag pas in het uiterste geval een beroep op worden gedaan, als particuliere beleggers het benodigde kapitaal niet willen verschaffen.

Maar alleen al de aanwezigheid van zo’n „nationale backstop” vergroot volgens Knot de kans dat banken het wel op eigen kracht redden. Pas als alle andere mogelijkheden zijn uitgeput, kan het permanente noodfonds van de eurolanden, het ESM, onder strenge voorwaarden uitkomst bieden.