„Geloof niet op één bij predikant”
NIJKERK. Econoom prof. dr. Arjo Klamer verbaast zich erover dat predikanten niet zeggen dat het geloof hun belangrijkste bezit is. De Rotterdamse econoom constateert dat voorgangers hun gezin en hun gezondheid hoger achten.
De Rotterdamse hoogleraar sprak dinsdag in Nijkerk tijdens de najaarsconferentie van de Bond van Nederlandse Predikanten, beroepsorganisatie van en voor predikanten. Thema van de door ongeveer 120 personen bijgewoonde conferentie was: ”Vrienden met de mammon”.
De hoogleraar culturele economie aan de Erasmus Universiteit in Rotterdam begon met een uiteenzetting over de huidige economie, waarin markt, wetenschap en techniek naast een regulerende overheid een grote rol spelen. Hij stelde dat geld niet het belangrijkste is en vroeg de aanwezigen welke zaken dat wel waren. De antwoorden cirkelden vooral rond gezondheid en gezin. Een van de aanwezigen haalde de Bergrede aan, maar niemand noemde expliciet het woord geloof.
Prof. Klamer constateerde dat predikanten door het economische systeem zijn ingepakt. „Het is opmerkelijk en pijnlijk dat predikanten niet zeggen dat het geloof het belangrijkste is in hun leven, terwijl men wel gezondheid en gezin noemt. Bij een gezelschap boeddhisten en bij een bijeenkomst van de ChristenUnie werd het geloof wel genoemd.”
De hoogleraar hield een pleidooi voor het benoemen van waarden als de belangrijkste zaken in het leven in plaats van materiële zaken. „De belangrijkste waarden zijn niet met geld te koop. Je kunt een huis kopen, maar geen thuis. Een huis is belangrijk omdat het een thuis biedt. Een huis kan afbranden, maar dat staat in geen verhouding tot als je vrouw wegloopt.”
Als belangrijke waarden noemde hij het sociale (gezin, vriendenkring), het maatschappelijke (beschaving, culturen), het transcendentale (de verhouding met God) en het persoonlijke.
Prof. dr. H. Noordegraaf, bijzonder hoogleraar diaconaat aan de Protestantse Theologische Universiteit, brak een lans voor een meer rechtvaardige en duurzame samenleving. Daaraan kunnen de kerken een bijdrage leveren, bijvoorbeeld in het publieke debat. De hoogleraar diaconaat aan de Protestantse Theologische Universiteit bepleitte de herintroductie van „de nieuw levensstijl” van de jaren 70 van de vorige eeuw. Daarin gaat het om een levenswijze waarbij het ”Gij geheel anders” op de voorgrond staat. Verder noemde hij concrete zaken zoals de terugdringing van de uitstoot van CO2 door kerkgebouwen. In Engeland heeft de Anglicaanse Kerk zich ten doel gesteld om voor 2020 40 procent minder CO2 uit te stoten, zei hij.
Tijdens de discussie had prof. Klamer weinig goede woorden over voor de participatiesamenleving die overheid voorstaat, mede doordat bezuinigingsdoelstellingen sterk meespelen. Hij vindt wel dat burgers verantwoordelijkheid moeten nemen voor elkaar.
De Rotterdamse econoom zei zich zorgen te maken over de reputatie van de kerken en over het feit dat er voor praatprogramma’s op tv nauwelijks geschikte protestantse theologen te vinden zijn, zodat men vanzelf uitwijkt naar een rooms-katholieke spreker. Volgens prof. Klamer is er een grote ideële leegte in de maatschappij en hebben mensen juist behoefte aan zingeving.
Tijdens het middagprogramma kwamen meer concrete zaken, zoals schuldhulpmaatjes, crisisteams en diaconale platforms, aan de orde en ging de synodepreses van de Protestantse Kerk in Nederland, ds. K. van den Broeke, met de aanwezigen in debat.
