Een woordvoerster van het openbaar ministerie in Rotterdam bevestigde maandagavond dat de politie in Capelle aan den IJssel twee weken geleden in de buurt van de woning van Balkenende een man heeft aangehouden die in het bezit was van een 20 centimeter lang mes.

Het nieuws over de mogelijke aanslag werd maandag onthuld door RTL Nieuws. Het OM in Rotterdam wil niet zeggen waar de man vandaan komt en of er huiszoeking is geweest. Het onderzoek loopt nog, aldus de woordvoerster.

RTL wist te melden dat de man al in de straat van Balkenende was toen hij een vrouw naar het exacte adres van de premier vroeg. De vrouw belde daarop de politie, die de man even later aanhield en op zijn lichaam het mes vond.

In zijn huis vond de politie later een pistool, aldus RTL Nieuws. De voorlopige hechtenis van de verdachte is inmiddels met dertig dagen verlengd, meldde de nieuwsrubriek. Dat zou erop duiden dat er tegen de man een serieuze verdenking bestaat, die verder gaat dan verboden wapenbezit.

De Rijksvoorlichtingsdienst doet desgevraagd geen mededelingen over de veiligheid van de minister-president, maar ontkent het nieuws ook niet. De premier wordt bewaakt, maar wel wisselend. Bij openbare optredens wordt hij altijd vergezeld door minimaal twee politiemensen van de Dienst Koninklijke en Diplomatieke Beveiliging, een onderdeel van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD). Bij het huis van de premier in Capelle aan den IJssel, waar hij met vrouw en dochter woont, staat af en toe een bewakingscontainer met politiemensen.

Beveiliging van politici stond in Nederland jarenlang op een zeer laag pitje. Ministers en zelfs de premier gingen over het algemeen zonder beveiliging over straat. Bekend is het voorbeeld van een bewindsman die op de fiets naar het Binnenhof kwam.

Na de terroristische aanslagen van 11 september 2001 veranderde dat. De premier en bewindspersonen op Buitenlandse Zaken en Defensie kregen gedurende enige tijd persoonsbeveiliging. Na de moord op Pim Fortuyn op 6 mei 2002 werd de beveiliging van leden van het kabinet nog uitgebreid. Ook politici als toenmalig PvdA-leider Melkert en GroenLinks-leider Rosenmöller kregen persoonsbeveiliging. Melkert kreeg per post een doorgeladen pistool, Rosenmöller en zijn gezin werden schriftelijk bedreigd.

Na de moord op Fortuyn stelde het toenmalige kabinet de commissie-Van den Haak in, die onderzoek moest doen naar de beveiliging rond Fortuyn. Een van de resultaten van het werk van de commissie was de aanstelling van een Nationaal Coördinator Beveiliging en Bewaking, die verantwoordelijk is voor verdere ontwikkeling en uitvoering van persoonsbeveiliging en -bewaking.

De gaten in de persoonsbeveiliging werden ook nog eens tot tweemaal toe aangetoond door een actievoerder van Greenpeace. Die liep in juli 2002 ongehinderd, netjes in pak, als nieuwe ’milieuminister’ het gazon voor het paleis Huis ten Bosch op, op de dag van de portretfoto van Balkenende-1. Later liep dezelfde man, opnieuw ongehinderd, de plenaire zaal van de Tweede Kamer binnen terwijl daar de algemene beschouwingen gaande waren. In de Tweede Kamer is de bewaking inmiddels aangescherpt.