Sinds vrijdag hebben we er weer een lijstje bij: de Goot 500, met mensen die strijden tegen onrecht en armoede. Positief gezegd: die vechten voor een eerlijker wereld. Menigeen zal ook dit lijstje nauwkeurig bestuderen: wie staan erop, wie niet? En zichzelf misschien de vraag stellen: Waarom sta ik er niet tussen?

Er is een groot verschil tussen het ene en het andere ranglijstje. Een overzicht van de duurste gemeenten is vrij nauwkeurig te maken aan de hand van de belastingbedragen die inwoners moeten betalen. Het gaat hierbij om harde gegevens. Een lijst van beste scholen is een stuk lastiger. Hoe meet je de resultaten? Recent publiceerde RTL Nieuws een top tien van beste basisscholen aan de hand van Cito-scores. De kritiek was niet van de lucht.

Bij veel hitlijstjes is het maar net de vraag welke criteria de makers gebruiken en hoe zij die wegen. Vaak is discussie daarover mogelijk. Dat geldt ook voor de Goot 500. Iedereen kon namen van geschikte kandidaten doorgeven. Een groep „gespecialiseerde journalisten” maakte vervolgens de selectie. Met deze werkwijze is niets mis. Tegelijk blijft de selectie een subjectieve aangelegenheid. Zet er een andere jury neer en de lijst zal er anders uitzien.

Belangrijke vraag is welk doel de makers van ranglijstjes dienen. Wat schieten we ermee om op te weten dat koningin Máxima al jaren het populairste lid van het koningshuis is? Of wat kunnen we met de Quote 500 van rijkste mensen? Ons vergapen aan hun vermogen? Moet je als rijkaard trouwens blij zijn met een plaats op zo’n lijst? Vrijdag deed de rechtbank in Den Haag uitspraak tegen een bende die inbraken pleegde in villa’s van Nederlanders die in de Quote 500 staan.

De Goot 500 kwam tot stand naar aanleiding van het veertigjarig bestaan van de christelijke ontwikkelingsorganisatie Tear. De makers kozen er bewust voor geen top 500 te maken met een nummer één. Hun lijst is een willekeurige opsomming van mensen die zich inzetten voor een eerlijker wereld. Slechts enkelen van hen behoren tot de rijken der aarde. Geen reden dus om je te vergapen aan deze Goot 500.

Toch wel. Maar dan in een andere betekenis. De makers van de Goot 500 hopen dat hun lijst andere mensen stimuleert zich ook in te zetten voor recht en gerechtigheid. Ver weg misschien, maar liever nog dicht bij huis. In de buurt, in de kerk, op het werk, in de familie. Daarmee komen mensen misschien niet in de Goot 500, maar doen ze wel iets wat de Bijbel heel belangrijk vindt.

De Goot 500 is geen verzameling heiligen. Hun persoonlijke verhalen zijn ook geen successtory’s. Ze laten veel meer zien dat het strijden voor recht en gerechtigheid in een door zonde, ziekte en ellende geteisterde wereld een worsteling is die om zelfverloochening vraagt. Geen heiligen dus, wel inspirerende voorbeelden.