Voorzichtig optimisme over kernprogramma Iran
NEW YORK (ANP). De onderhandelingen over het omstreden Iraanse atoomprogramma lijken voor het eerst in jaren weer perspectief te bieden. Overleg tussen Iran en de belangrijkste wereldmachten in New York verliep donderdag volgens alle betrokkenen constructief. Na afloop heerste voorzichtig optimisme.
Tekenend voor de verbeterde verhoudingen was een onderonsje van een halfuur tussen de Iraanse minister van Buitenlandse Zaken Javad Zarif en zijn Amerikaanse ambtgenoot John Kerry. De twee hadden elkaar niet eerder ontmoet. Iran en de VS onderhouden al sinds de jaren 70 geen formele diplomatieke betrekkingen en de laatste ontmoeting tussen ministers van beide landen was in 2007.
Zowel Iran als de VS geven aan de impasse te willen doorbreken. „Ik ben tevreden met deze eerste stap”, zei Zarif na afloop van zijn gesprek met Kerry. „Nu moeten we kijken of we onze positieve woorden met serieuze daden kunnen combineren, zodat we vooruit kunnen”.
De inzet van Iran is helder: alle sancties tegen het land moeten worden opgeheven. De diverse strafmaatregelen van de VN-Veiligheidsraad, de VS en de EU schaden de economie van het land ernstig. Zo is de olie-export met 60 procent gekelderd.
De gesprekken vonden plaats in de zijlijn van de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties. Kerry was positief over de toon, maar benadrukte dat Iran eerst gehoor zal moeten geven aan de internationale eisen. Het land moet bewijzen dat het geen atoombommen probeert te maken en de VS willen precies weten wat het land dan wel met zijn kernprogramma doet. Tot die tijd blijven de sancties van kracht, aldus de Amerikaanse minister.
Iran heeft altijd benadrukt dat het alleen vreedzame bedoelingen heeft zoals energieopwekking, maar vooral het Westen heeft daar ernstige bedenkingen bij. Onder het bewind van de vorige president, Mahmoud Ahmadinejad, raakten de verhoudingen ernstig bekoeld.
Zijn meer gematigde opvolger Hasan Rohani gooide het roer om. Hij begon kort na zijn aantreden in augustus van dit jaar een charmeoffensief om duidelijk te maken dat hij een akkoord wil bereiken. Volgens hem moet dat in 3 tot 6 maanden mogelijk zijn.
De volgende bijeenkomst is in ieder geval op korte termijn. EU-buitenlandchef Catherine Ashton liet weten dat de partijen op 15 en 16 oktober verder praten in Genève. Ze noemde het gesprek van donderdag „substantieel” en liet weten dat naar haar inschatting binnen een jaar resultaten bereikt kunnen zijn.