„Híj begon”, zou Wilders met recht kunnen aanvoeren. Want het was Pechtold die ditmaal de aanval opende. Híj vroeg Wilders afstand te nemen van neonazistische en antisemitische personen die het achterliggende weekend de protestbijeenkomst van de PVV tegen het kabinet bijwoonden. En híj begon over Wilders’ toenadering tot het Vlaams Blok, Lega Nord en de partij van Marine le Pen, bewegingen die, aldus Pechtold, in hun ontstaansgeschiedenis verbonden zijn met antisemitisme.

Had Pechtold dit niet mogen vragen? In principe wel. En zou het misschien wáár kunnen zijn dat hij oprecht bezorgd is over de ontwikkeling van het antisemitisme? Laten we daarvan uitgaan.

Anderzijds geldt dat je voorzichtig moet zijn te suggereren dat iemand als Wilders zich inlaat met antisemitische elementen en –vooral dat laatste is relevant– hun gedrag blijkbaar goedkeurt. Zoiets is in naoorlogs Europa nu eenmaal een zware beschuldiging. Daar komt bij dat het gedachtengoed van de PVV –Pechtold weet dat– nu eenmaal vrij is van fascisme en antisemitisme. Wilders zelf heeft zich van dat gedachtegoed altijd verre gehouden en is, begrijpelijk, allergisch voor beschuldigingen in deze richting.

Kortom, dat de PVV-leider woensdagmorgen als door een wesp gestoken reageerde, viel te verwachten. Toch rechtvaardigt dat in genen dele dat hij in zijn tegenaanval volledig door het lint ging. „Wat een miezerig, zielig en hypocriet mannetje bent u toch”, voegde een razende Wilders de D66-leider denigrerend toe, om even later ook CU-aanvoerder Slob, die Pechtold te hulp schoot, „miezerig” te noemen. Jammer, bijzonder jammer. Platvloerser kan een Kamerdebat haast niet worden als van elke inhoudelijke argumentatie wordt afgezien en volksvertegenwoordigers zó op de man gaan spelen en elkaar zó minachtend gaan bejegenen. Dan zakt het Nederlandse parlement echt af naar het niveau van schoolpleinruzies van kleine kinderen.

Daar komt nog iets bij. Dat zich neonazi’s op PVV-bijeenkomsten vertonen, daar kan Wilders niets aan doen. Maar dat hij zijn vroegere gedragslijn van afstand houden van het Vlaams Blok, Le Pen en anderen heeft losgelaten, is zijn eigen keuze geweest. De imagoschade die hem die koerswending oplevert, heeft hij aan zichzelf te wijten. Als hij zich bovendien over dergelijke, bewust gekozen contacten geheel niet wil verantwoorden en in plaats daarvan vervalt in ordinaire scheldpartijen, is dat niet alleen een zwaktebod, maar schaadt dat ook, voor de zoveelste maal, het beeld van de totale landspolitiek.

Over dat laatste zou met name Kamervoorzitter Van Miltenburg, die woensdag de scheldpartij zomaar liet gebeuren, nog eens goed moeten nadenken.