Met brullende motor kiest de F-16 het luchtruim vanaf de vliegbasis op Florida. Twee US Air Force-vliegers besturen het geavanceerde gevechtsvliegtuig –de QF-16– vanaf een controlecentrum op de grond. Een primeur.

Boeing heeft de bijzondere vlucht van vorige week donderdag dinsdag bekendgemaakt. De Amerikaanse vliegtuigfabrikant heeft voor de testvlucht een F-16 uit de mottenballen gehaald en weer opgetuigd. Het toestel heeft vijftien jaar stilgestaan op de Davis Monthanbasis in Arizona, een immense parkeerplaats voor uitgerangeerde vliegtuigen.

Testvlucht

De QF-16 zet tijdens de test vanaf Florida koers naar de Golf van Mexico. De gevechtsjager klimt met een snelheid van mach 1,47 (1800 km/u) naar een hoogte van 40.000 foot (12,2 kilometer).

Het toestel –grijze romp, oranje staart– buitelt gecontroleerd in de lucht. De vliegers op de grond laten de kist om zijn as draaien, op zijn kop vliegen en zijn weg rechtop vervolgen. Ook een S-bochttest verloopt vlekkeloos.

De QF-16 krijgt versnellingskrachten tot 7G te verwerken. Maar ook een acceleratie tot 9G –zeer problematisch voor een vlieger– levert voor dit testtoestel geen enkel bezwaar op, verklaart Boeing.

Het experiment is niet zonder risico. De Amerikaanse luchtmacht begeleidt het onbemande toestel daarom uit voorzorg met twee bewapende jachtvliegtuigen. Bovendien is de QF-16 voorzien van explosieven om desnoods zichzelf op te kunnen blazen.

Boeingmedewerkers applaudisseren enthousiast als de QF-16 zijn wielen weer in Florida aan de grond zet. Missie geslaagd. „Een mooie landing”, aldus projectleider Paul Cejas. „Waarschijnlijk de mooiste die ik ooit heb gezien.”

Ook luitenant-kolonel Ryan Inman, commandant van het 82e Aerial Targets Squadron van de US Air Force, reageert tevreden. „Het is wel een beetje anders om een toestel zonder vlieger te zien, maar het was een geweldige vlucht.”

Boeing heeft in totaal zes F-16’s omgebouwd voor onbemande vluchten. De QF-16’s moeten dienst gaan doen als luchtdoel tijdens oefeningen voor gevechtsvliegers. De aangepaste F-16’s vervangen verouderde F-4 Phantoms, die al in Vietnam werden ingezet. Een volgende stap in het experiment van Boeing zijn schiettests met de QF-16’s.

Vragen

De onbemande vlucht met gevechtsjagers roept ook vragen op. De op afstand bestuurbare QF-16’s zijn ook moeiteloos in te zetten als drone in oorlogssituaties of bij gewapende conflicten, waarbij niet zelden burgerslachtoffers vallen. Met de QF-16 verschijnt er daarom ook een nieuw type drone aan de horizon.

In Nederland sterkt de onbemande QF-16-vlucht tegenstanders van de JSF ongetwijfeld in hun overtuiging dat de luchtmacht beter kan investeren in drones dan in dure bemande jachtvliegtuigen. Toch speelt het experiment van Boeing waarschijnlijk geen enkele rol in het Nederlandse gekissebis over de JSF.