Commentaar: Kerkelijke verdeeldheid is groot kwaad
In Nunspeet vergadert deze maanden de synode van de Christelijke Gereformeerde Kerken. In Utrecht komt de synode van de Gereformeerde Gemeenten bijeen. Het Contact Orgaan Gereformeerde Gezindte (COGG) hield deze week een herdenkingsbijeenkomst vanwege zijn vijftigjarig bestaan in Putten, een dorp ergens tussen Nunspeet en Utrecht in.
Men zou dit een bijzondere samenloop van omstandigheden kunnen noemen. Dat twee kerken in de lijn van de Reformatie bijna gelijktijdig elk hun eigen synode houden, illustreert de verdeeldheid. Dat in Putten mensen bijeenkomen om te herdenken dat ze al een halve eeuw de contacten tussen kerken van de gereformeerde gezindte willen bevorderen, onderstreept eveneens de verdeeldheid. Het verlangen naar eenheid is er wel, maar de resultaten zijn mager.
Dat de verdeeldheid van christenen in het licht van de Bijbel afgekeurd moet worden, staat buiten kijf. Dat de verscheurdheid een realiteit is, is helaas eveneens een gegeven. Men kan zelfs zeggen: scheurmakerij en twistgierigheid zitten de mens sinds de zondeval in de genen.
Het is ook veelzeggend dat Christus in het hogepriesterlijk gebed nadrukkelijk bidt om eenheid onder Zijn kinderen. Hij wist hoezeer dit gebed noodzakelijk was omdat de mens, ook de gelovige, niet geneigd is tot helen, maar juist tot breken.
De Bijbel leert zonneklaar: het is een plicht van een christen de eenheid te zoeken. Gesprekken daarover zijn daarom ook alleszins de moeite waard, of ze nu door officiële kerkelijke vertegenwoordigers worden gevoerd, dan wel dat ze een individueel karakter dragen.
Een Chinese voorganger schreef nog niet zo lang geleden: „Christenen in Europa en Amerika kunnen zich nog steeds de luxe veroorloven om langs elkaar heen te leven en onderlinge verschillen breed uit te meten.” Misschien heeft hij wel gelijk. Wanneer de situatie van christenen en kerken moeilijker wordt, neemt de neiging toe om elkaar op te zoeken. Daarbij moet men overigens niet de illusie hebben dat verdrukking of vervolging de verdeeldheid volledig doet verdwijnen. De geschiedenis heeft inmiddels geleerd dat ook dan de twistziekte blijft.
De huidige maatschappelijke ontwikkelingen wijzen erop dat de luxepositie die christenen en kerken in onze samenleving heel lang hadden, meer en meer onder druk staat. Dat maakt het extra nodig om elkaar te zoeken.
Daar komt bij dat jongeren in toenemende mate discussies over verschillen niet meer begrijpen. Dat verplicht tot bezinning binnen kerken over de vraag hoe het kerkelijk besef kan worden overgedragen. Binding aan de eigen kerk, waar een mens onder Gods voorzienigheid is geplaatst, behoort bij de belijdenis. Daar wordt vandaag de dag soms te gemakkelijk van afgeweken. Tegelijk is het een kenmerk van een christen te beminnen allen die Gods naam van harte liefhebben.
Die twee wezenlijke elementen van het christen-zijn maken dat men met liefde tot de eigen kerk toch het goede zoekt voor allen die achter andere kerkmuren zitten.