„Wat wij nodig hebben is een regering die wordt geleid, die niet in kringetjes ronddraait”, zei Steinbrück in het enige televisiedebat dat hij met de zittende bondskanselier voerde. Als het aan de strijdlustige kanselierskandidaat van de SPD had gelegen had hij nog veel vaker voor de camera de degens met Merkel gekruist. Hij houdt naar eigen zeggen van scherp debat en confrontatie. Maar zij vond, al even karakteristiek, één tweegevecht wel genoeg.

De 66-jarige Steinbrück beschikt over alle voor het bondskanselierschap benodigde bagage – en heeft alles in huis om de Bondsdagverkiezingen te winnen, meent zijn mentor Helmut Schmidt. Volgens de voormalige sociaaldemocratische bondskanselier bezit zijn pupil „een bijzonder vermogen het vertrouwen en de stem te winnen van mensen die zich niet als links beschouwen.”

Maar dat moet Steinbrück nog maar bewijzen. Hij heeft een lange loopbaan in de politiek achter de rug, maar won nog nooit op eigen kracht een serieuze stembusrace. Van 1978 tot 1981 werkte hij als assistent van Schmidt op de bondskanselarij. Vervolgens diende hij onder meer als diplomaat in de DDR, voor hij toetrad tot de deelstaatregering van Sleeswijk-Holstein.

Die deelstaat verruilde Steinbrück voor Noordrijn-Westfalen, waar hij de schatkist beheerde. Hij schoof op naar de post van deelstaatpremier toen die tussentijds vrijkwam. De daaropvolgende verkiezingen verloor de SPD de macht aan de CDU.

Datzelfde gebeurde niet veel later in Berlijn, waar SPD-bondskanselier Gerhard Schröder het veld moest ruimen voor de christendemocrate Angela Merkel. Zij vormde eind 2005 een zogeheten grote coalitie van CDU en SPD. Steinbrück werd in de nieuwe regering minister van financiën, en maakte naam als strenge en sobere boekhouder die de Duitse schatkist betrekkelijk ongedeerd door de financiële crisis loodste.

Maar dat degelijke imago lijdt niet zelden onder Steinbrücks voorliefde voor klare taal en korte metten. Hij maakt vaak een ongeduldige en zelfs onbehouwen indruk. Vorige week stak hij vanaf de omslag van het magazine van de Süddeutsche Zeitung zijn middelvinger op. Steinbrück reageerde zo op een vraag naar zijn vele uitglijders. De ‘Stinkefinger’ is een aspirant-bondskanselier onwaardig, vonden veel Duitsers.

Het buitenland komt er bij ‘Pannen-Peer’ soms niet veel beter af. Zo verklaarde hij afgelopen voorjaar dat de Italiaanse verkiezingen waren gewonnen door „twee clowns”: de voormalige komiek Beppe Grillo en de in schandalen verwikkelde Silvio Berlusconi. De Italiaanse president zegde verontwaardigd een geplande ontmoeting met Steinbrück af.

In 2009 riep hij andere landen op Zwitserland met „de karwats” ervan langs te geven omdat de Zwitsers geen inlichtingen wilden verstrekken over Duitse zwartspaarders. Zwitserland moest vrezen dat „de cavalerie” tegen het land zou optrekken, waarschuwde Steinbrück.

Ook met zijn eigen partijgenoten kan de SPD-lijsttrekker niet altijd even goed overweg. Voor veel SPD-leden is hun aanvoerder wat te rechts naar hun zin. Als minister van financiën onder de populaire Merkel schamperde Steinbrück dat de sociaaldemocraten op de kiezer vaak als huilebalken en zeurpieten overkomen.

Nu staat hij voor de zware taak de kiezer te overtuigen dat de linkse klachten over Merkel wel degelijk terecht zijn. „Laat u niet in slaap sussen”, waarschuwde de SPD-leider. Hij hoopt voor aanstaande zondag de kiezers wakker te schudden zonder hun toorn te wekken. En dan eindelijk het zoet proeven van een verkiezingsoverwinning.