Dat stelt dr. Harrie van der Avoort, senior onderzoeker polio bij het RIVM in Bilthoven, naar aanleiding van de recente opmars van wild poliovirus type 1 in Israël. In juni werd het virus voor het eerst gevonden in rioolwatermonsters in de zuidelijke stad Rahat, waar veel bedoeïenen wonen. De stam bleek afkomstig te zijn uit Caïro, waar hij vanuit Pakistan terecht was gekomen.

Intussen is het virus in Israël vanuit het zuiden aan een opmars begonnen. Vorige week werd het aangetroffen in rioolwatermonsters in Jeruzalem in Centraal-Israël, nadat het eerder was gevonden in Asdod en Kiryat Gat in het zuiden en vervolgens in Ramle en Lod in het midden van het land. In 10 procent van de ontlastingmonsters van een groep gezonde Israëliërs werd het virus eveneens gedetecteerd. „Het lijkt te gaan om een stam die zich gemakkelijk verspreidt”, aldus Van der Avoort.

Darmvirus

De verwekker van polio is een darmvirus. Mensen kunnen het dus via de ontlasting verspreiden. „Omdat het in Israël om gevaccineerde personen gaat, worden ze na besmetting niet ziek, maar ze verspreiden het virus wel. Dat kan zo’n twee tot zes weken duren. Die periode hangt mede af van de beschermingsgraad, dus hoelang het geleden is dat ze zijn gevaccineerd.”

In Israël is inmiddels een vaccinatiecampagne van start gegaan. Ruim 700.000 kinderen zijn in het kader van ”Operatie twee druppels” opnieuw gevaccineerd, dit keer met oraal poliovaccin (OPV) dat via druppels op de tong wordt toegediend. Het bestaat uit verzwakt levend virus. Van der Avoort: „Daar is voor gekozen omdat dit een snellere en betere immuniteit geeft dan geïnactiveerd poliovaccin, IPV, dat normaliter wordt gegeven.”

Bij de laatste polio-epidemie in Nederland in 1992 was de verwekker poliovirustype 3. De laatste uitbraken in Nederland met type 1 hadden plaats in 1971 en 1978. „Alle kinderen die na 1978 zijn geboren en niet zijn gevaccineerd tegen polio zijn dus niet beschermd tegen het virus dat nu in Israël circuleert”, aldus Van der Avoort.

Bij het RIVM zijn er om die reden zorgen over de ontwikkelingen. „We weten dat reformatorische christenen graag naar Israël reizen, individueel of in groepsverband. Als daar mensen onder zijn die niet zijn gevaccineerd, lopen ze een reëel risico dat ze met het poliovirus in contact komen. En ook als ze zelf niet ziek worden, kunnen ze op de terugreis het virus meenemen naar Nederland, waar ze het op anderen uit hun kring kunnen overdragen.”

Het advies van het RIVM luidt dan ook: Ga niet ongevaccineerd tegen polio naar Israël. Wie zich niet wil laten vaccineren, wordt in overweging gegeven het reisdoel aan te passen of de trip uit te stellen. Mensen die langer dan tien jaar geleden hun laatste poliovaccinatie hebben gehad, krijgen het advies zich opnieuw te laten inenten.

Van der Avoort beaamt dat ook gevaccineerden het virus mee naar Nederland kunnen nemen. „Dat klopt. Maar het gaat te ver om hen te ontraden naar Israël te gaan alleen omdat ze het virus vervolgens in Nederland zouden kunnen overdragen op niet-gevaccineerde mensen.”

Hygiëneregels

Aan alle reizigers naar Israël adviseert het RIVM tevens de hygiëneregels goed na te leven. Handen dienen regelmatig en grondig te worden gewassen, in elk geval na bezoek van een toilet en voor het eten. De kans op besmetting neemt daardoor af.

Van der Avoort: „Met touroperators en reisbureaus, met name als ze zich richten op de reformatorische gezindte, communiceren we ons advies ook. Reizigers moeten weten waar ze aan toe zijn.”

Zie ook:

www.rivm.nl/polio

www.jpost.com/Breaking-News/Health-Ministry-Wild-polio-virus-found-in-Jerusalem-sewage-325643

www.nytimes.com/2013/09/10/health/polio-virus-found-in-jerusalems-sewers.html?_r=0