De geallieerden bereikten in november 1944 vanuit het zuiden de Bergsche Maas. Meeuwen en andere dorpen in het Land van Heusden en Altena kwamen zodoende in de vuurlinie te liggen. Ook al omdat steeds meer Duitsers zich in het gebied verzamelden die van daaruit de aanval op Antwerpen wilden openen. „Dussen, Meeuwen, Drongelen en Genderen kregen de volle laag”, vertelt De Gast, oud-leraar geschiedenis en Frans. Berucht is de strijd om Kapelsche Veer die honderden levens eiste.

Vanwege de strijd werd de bevolking geëvacueerd. „De 600 inwoners van Meeuwen gingen alle kanten uit. Sommigen naar Friesland, anderen naar dorpen in de omgeving waar ze vaak korte tijd later weer weg moesten.”

Na de Bevrijding werd het gebied opgeruimd. „De dorpen waren er beroerd aan toe: ruïnes, gaten in de weg, barricades en loshangende elektriciteitsdraden. Bovendien lag het gebied vol landmijnen. Pas op 13 juni 1945 werd het gebied vrijgegeven.” Van lieverlee kwamen de inwoners terug in de verwoeste dorpen. „Ze bouwden afdakjes tegen beschadigde muren of vonden onderdak in schuren.”

En er werden noodwoningen aangevoerd; tientallen in Meeuwen, honderden in de hele streek. Anton Schilders en zijn moeder waren de eersten die in december 1945 zo’n woning betrokken aan de Meeuwensedijk. De Gast: „Geïnterneerde NSB’ers hielpen mee aan de bouw. De noodwoningen hadden geen spouwmuren, waren vochtig en koud. ’s Winters zat het ijs op de muur en de dekens werden hard van de vorst. Maar al was het dan erg sober, de mensen hadden weer een eigen plekje. Tijdens hun evacuatie zaten ze met veel personen in één woning; nu kregen ze tenminste weer een eigen keuken en wc.”

Bijna zeventig jaar na dato is er van de noodwoningen niet veel meer over. De meeste zijn opgeruimd; hier en daar is er nog een in gebruik als schuur of varkenshok.

In 2008 werd in Meeuwen een stichting opgericht die de eerste noodwoning in ere wilde herstellen als monument dat herinnert aan de verwoestingen tijdens de Tweede Wereldoorlog en de wederopbouw die volgde. In december werd het huisje verplaatst van de Meeuwensedijk naar een plek achter de Witte Molen. De afgelopen maanden werd de woning opgeknapt en van inventaris voorzien. „We hebben als vrijwilligers alle zeilen bijgezet. Nu is het ook net of Anton en zijn moeder even een rondje lopen en zo weer terugkomen. Zelfs de oude portretjes staan in het huisje. Net als vroeger ligt er om de woning grind om het opspatten van water tegen de muur te voorkomen.”

Morgen vindt de opening plaats. Anton –inmiddels in de 80– is er bij. Het huisje gaat dienen als museum en is elke zaterdagmiddag te bezichtigen. „Het was een hele klus, maar het geeft veel voldoening dat we dit hebben bereikt.”

Bij de opening wordt het door De Gast geschreven boekje ”Verhalen rond het oorlogsfront. Tweede Wereldoorlog en wederopbouw in Meeuwen en omgeving” gepresenteerd.