„Nieuwe forse grondverliezen op komst”
RIJSWIJK (ANP). De miljardenverliezen op grondaankopen door gemeenten lopen de komende jaren verder op. Na de raadsverkiezingen in maart 2014 rollen nieuwe lijken uit de kast. Dat verwacht de stichting Nederland Boven Water (NLBW), een denktank van tientallen wetenschappers en vastgoeddeskundigen.
Volgens NLBW-directeur Peter van Rooy stellen wethouders van financiën de afschrijvingen op grondposities voor woningbouw en bedrijfsterreinen uit. „Zodra de verkiezingen achter de rug zijn, blijkt dat maatregelen nodig zijn”, stelt Van Rooy. „Burgers krijgen de financiële gevolgen gepresenteerd.”
Gemeenten hebben volgens Van Rooy ‘ruimtelijke plofkippen’ geschapen. „Ze hebben te veel grond gekocht voor enorme bedragen en absurde financiële risico’s genomen.”
Van Rooy reageert daarmee op de situatie in Lansingerland, waar blijkt dat tussen de 226 miljoen euro en vermoedelijk 286 miljoen is verloren op aangekochte gronden. De fusiegemeente (Bleiswijk, Berkel en Rodenrijs en Bergschenhoek) moet circa 5000 euro per inwoner afboeken.
De gemiddelde Nederlander draait voor 655 euro op voor zulke grondverliezen. Dat heeft Deloitte Real Estate in opdracht van de rijksoverheid becijferd. Er zijn grote regionale verschillen. In Flevoland moet 1688 euro per burger worden afgeboekt, gevolgd door Overijssel (961), Noord-Brabant (792) en Gelderland (791).
De lokale overheden moeten van hun 12,9 miljard euro aan grondbezit circa 3,9 tot 4,4 miljard euro afboeken. Een groot deel is inmiddels afgeschreven, maar tussen de 1 en 1,5 miljard euro staat nog open.
Die schatting is volgens vastgoeddeskundige Van Rooy aan de lage kant. „Lansingerland en ook Apeldoorn gaan met de billen bloot, maar het merendeel van de verantwoordelijke wethouders schuift die operatie door”, stelt hij.
De burgers zullen dat in hun portemonnee en in het voorzieningenniveau gaan merken, voorspelt Van Rooy.
Minister Ronald Plasterk (Binnenlandse zaken) liet in juni op Kamervragen van Ronald van Raak (SP) weten dat boekhoudkundige trucs niet zijn toegestaan. Verliezen moeten direct worden genomen, stelt de bewindsman.
Om orde op zaken te stellen, kan een armlastige gemeente eventueel de OZB verhogen. Het maximum bedraagt nu 120 procent van het landelijke gemiddelde, maar bij gemeenten met een artikel 12-status kan dat worden opgetrokken naar 140 procent.
De VNG bevestigt dat Lansingerland niet op zichzelf staat. De VNG noemt Apeldoorn als ander voorbeeld. Gemeenten wordt aangeraden voortaan risicomijdend te werk te gaan.