Commentaar: Dominante rol VS op wereldtoneel lijkt uitgespeeld
Ook geslepen Amerikaanse politici laten zich weleens onverhoeds iets ontvallen. Neem minister van Buitenlandse Zaken John Kerry. Ooit presidentskandidaat – en dus niet de minste.
Maandag opperde hij de mogelijkheid dat Syrië een Amerikaanse aanval kan afwenden als het regime van president Assad binnen een week al zijn chemische wapens inlevert.
De media doken erbovenop: ”breaking news”! Kerry haastte zich te verklaren dat zijn voorstel vooral retorisch was bedoeld. Damascus zou immers toch nooit bereid zijn afstand te doen van zijn voorraad massavernietigingstuig.
Ook Rusland dook er echter bovenop. Vanuit Moskou kwam direct de suggestie om het Syrische non-conventionele arsenaal onder internationaal toezicht te plaatsen en mogelijk naderhand te vernietigen.
Dat was een streep door de rekening van Obama. De president had zich voorbereid om maandagavond in een serie interviews met Amerikaanse tv-stations steun te verwerven voor een strafexpeditie tegen Syrië wegens de inzet van chemische wapens tegen de eigen bevolking.
Nu zag hij zich gedwongen op het Russische voorstel te reageren. Sceptisch was hij, over de bereidheid van Syrië om zijn chemische wapens op te geven. Dat wel.
Maar het handhaven van het verbod op inzet van massavernietigingswapens zónder militair ingrijpen verdient veruit zijn voorkeur, aldus Obama. En dus wordt het voorstel van Moskou met interesse bestudeerd.
Afzien van het gebruik van militair geweld kan natuurlijk doorgaans niet anders dan met instemming worden begroet, zeker in een regio waar de gevolgen van een dergelijke aanval niet te overzien zijn. De Amerikanen hebben de desastreuze gevolgen van de Irakoorlog nog vers in het geheugen.
Tegelijkertijd geeft het huidige optreden van Obama wel aan dat de dominante rol van de Verenigde Staten op het wereldtoneel zo langzamerhand uitgespeeld is. Althans, wél onder deze president.
Kennelijk is dat besef pas recentelijk tot Obama doorgedrongen. Anders had hij maanden geleden niet geroepen dat de inzet van chemische wapens de overschrijding van „een rode lijn” zou betekenen.
Daarna kon hij niet anders dan terugtrekkende bewegingen maken. Eerst door het bewijs van het gebruik van chemische wapens in twijfel te trekken. Toen door zijn pogingen de Amerikaanse politiek achter zijn voornemen tot een militaire aanval op Syrië te krijgen. En nu door bestudering van het Russische voorstel.
Intussen gaan de beelden van schuimbekkende en stuiptrekkende Syrische kinderen nog altijd de wereld rond. Was het zenuwgas, mosterdgas, of sarin? Wat doet het er ook toe? Ze zijn dood. En vandaag volgen er weer tientallen. En morgen weer. Overmorgen ook. Is het niet door chemische wapens, dan wel door kogels, bommen en granaten.
De diplomatieke oorlog blijft eveneens in volle gang. Over het verloop van die strijd zijn ze in het Kremlin momenteel waarschijnlijk niet geheel ontevreden.