„Paars blijft een mooie kleur.” Dat twitterde D66-Kamerlid Van Weyenberg half augustus toen hij op de Veluwe over de grote stille heide wandelde. Daarmee doelde de democraat natuurlijk niet alleen op de kleur van de begroeiing, maar ook op de politieke samenwerking tussen VVD, PvdA en D66. Als deze partijen met elkaar samenwerken, gaat die combinatie als ”paars” door het leven.

De tweet van Van Weyenberg krijgt extra kleur nu donderdag uitlekte dat D66 betrokken was bij gesprekken over mogelijke verbreding van de huidige VVD/PvdA-coalitie. Rutte II is feitelijk vleugellam omdat de samenwerkende partijen geen meerderheid hebben in de Eerste Kamer. Met D66 erbij is dat nog niet het geval, maar als het met de democraten klikte, zou ook het CDA worden gevraagd.

Van Weyenberg, financieel woordvoerder van de fractie, wist ongetwijfeld van die gesprekken. Kennelijk mijmerde hij daar op de Veluwe nog over na en bracht zijn teleurstelling via een dubbelzinnige tweet naar buiten.

Openheid is op dit moment even niet het kenmerk van de D66-fractie. Nadat De Telegraaf donderdag berichtte dat de VVD en de PvdA in het achterliggende zomerreces de mogelijkheden verkende om D66 en wellicht ook het CDA toe te laten treden tot de regeringscoalitie, hult Pechtold zich in stilzwijgen.

Donderdag liet een woordvoerster van VVD-fractievoorzitter Zijlstra weten dat: „noch het kabinet, noch de coalitie het initiatief heeft genomen tot deze gesprekken.” Daarmee is de conclusie onontkoombaar: D66 nam het initiatief. Naar verluidt was Pechtold zo happig dat hij al twee ministersposten op het oog had; Binnenlandse Zaken en Wonen. De ministers Plasterk (PvdA) en Blok (VVD) hadden dus moeten plaatsmaken voor D66’ers. Voor de post van Binnenlandse Zaken had Pechtold zelf belangstelling.

Na een dramatisch verlopen strandwandeling met PvdA-fractievoorzitter Samsom zouden de gesprekken op niets zijn uitgelopen. D66 overspeelde haar hand door de eisen dat het sociaal akkoord op de schop zou gaan. Dat staat voor de PvdA gelijk aan vloeken in de kerk. Pechtold wilde het onderste uit de kan en kreeg het deksel op zijn neus.

Sinds de strandwandeling is Pechtold zo gesloten als een oester. Net als een verliefde jongeman daags nadat hij een blauwtje heeft gelopen. De D66’er wilde donderdag zelfs niet rechtstreeks ingaan op de vraag of hij geheim overleg voerde met de coalitie over toetreding van zijn partij tot het kabinet: „Ik herken me niet helemaal in het beeld in de media.”

De D66-voorman erkende wel dat er gesprekken zijn geweest met de coalitie, maar die zouden over de inhoud van het beleid zijn gegaan. Hij wilde dus niet toegeven dat de gesprekken gingen over de verbreding van de coalitie. En op de vraag of hij de gewenste duidelijkheid kon verschaffen, antwoordde hij stroef: „Ik heb nu geen behoefte tot nakaarten.”

Een opmerkelijke koerswijziging van de D66-voorman. Tijdens de vorige kabinetsperiode wilde hij bijvoorbeeld het naadje van de kous weten over de gedoogconstructie die de VVD/CDA/PVV-coalitie had met de SGP. Kennelijk eist D66 vooral openheid van anderen. Als de eigen positie in discussie is, gaan de luiken dicht.

Wat de affaire donderdag ook aan het licht bracht, is de ambitie van Pechtold voor het regeringspluche van zijn partij en van zichzelf. Vooral dat laatste is opmerkelijk. Pechtold was al eerder minister, namelijk van Bestuurlijke Vernieuwing in het tweede kabinet-Balkenende. Dat was geen succes. Hij hobbelde van de ene affaire naar de andere. Eén ding zag hij tijdens zijn ministersschap wel goed. In een interview met het feministische maandblad Opzij noemde hij in januari 2006 de Haagse politiek „veel vuiler en vunziger dan mensen denken.”