De aarde zou niet opwarmen, maar afkoelen, zo meldde deze krant vorige week. De hoofdconclusie van het bericht is echter in tegenspraak met veel moderne wetenschappelijke inzichten. Die laten zien dat de aarde wel degelijk opwarmt met een snelheid van ongeveer 0,15 graden Celsius per tien jaar.

Het artikel in de krant was gebaseerd op onderzoek van het Delftse adviesbureau EARS. EARS constateert op basis van satellietmetingen een afkoeling van 1 graad Celsius per tien jaar. Deze dermate grote afkoeling zou, indien deze doorzet, de aarde over veertig jaar laten belanden in een nieuwe ijstijd.

Kwaliteitstoetsing

Wie heeft hier nu gelijk; wat is hier wijsheid?

In het proces dat voorafgaat aan publicatie van gedegen wetenschappelijk onderzoek accepteert men tegenwoordig dat er verschillende antwoorden kunnen bestaan op de vraag: Warmt de aarde op of koelt hij af? Waar het bij de discussie van de resultaten om gaat is of de methode van onderzoek geen fouten bevat, of de methode begrepen wordt, of het onderzoek gedaan is volgens recente inzichten en of het onderzoek reproduceerbaar is.

Na een discussie met de auteurs en na bestudering van hun methode, is echter gebleken dat de onderzoekers van EARS op een aantal punten zeer onzorgvuldig te werk zijn gegaan.

Verder is gekozen voor publicatie in ”Energy and Environment”. Dat tijdschrift hanteert niet nauwgezet de algemeen geaccepteerde procedure van wederhoor door experts (zogenaamde reviewers). Het tijdschrift is dan ook niet te vergelijken met gerenommeerde wetenschappelijk tijdschriften zoals Geophysical Research Letters, Nature of Science. Deze tijdschriften volgen de genoemde procedure wel nauwgezet.

Deze wetenschappelijke tijdschriften zouden overigens ook bijzonder geïnteresseerd zijn in dergelijke nieuwe wetenschappelijke ontdekkingen, mits ze de gnoemde criteria voor kwaliteitstoetsing doorstaan.

Zorg

Om deze redenen wordt het artikel van EARS niet serieus genomen door klimaatonderzoekers wier activiteiten worden gecoördineerd door het IPCC. Het IPCC is een wetenschappelijk adviescommissie van de Verenigde Naties die regeringen informeert over de wetenschappelijke status van verschillende aspecten van klimaatverandering.

Het IPCC geeft aan dat het verschijnsel ”opwarming” niet alleen is vast te stellen met satellieten en grondmetingen, maar ook duidelijk zichtbaar is in de natuur om ons heen, en ook in het afsmelten van de grote ijskappen en gletsjers op aarde.

Het IPCC stelt dat het zeer waarschijnlijk is dat menselijk handelen, en met name het gebruik van fossiele brandstoffen zoals olie, steenkool en aardgas, hierbij een rol speelt. Het voorkomen van verdere opwarming van de aarde is daarom een zorg van vele regeringen die emissiebeperkingen van broeikasgassen op hun agenda hebben staan.

De auteur is universitair hoofddocent aan de Technische Universiteit Delft.