De lijst is opgesteld door het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel erfgoed. Op 20 september is de officiële bekendmaking in Culemborg.

Naast het Staphorster stipwerk krijgen ook het papierscheppen en het diamant bewerken dan een status. Andere ambachten of evenementen staan al op de lijst, zoals bijvoorbeeld het bloemencorso in Vollenhove.

Waardering

De Nationale Inventaris Immaterieel Cultureel Erfgoed is een uitvloeisel van het Unescoverdrag ter Bescherming van Immaterieel Cultureel Erfgoed dat Nederland vorig jaar ratificeerde. „Sta je in het rijtje, dan beteken je echt wat in de nationale cultuur. Het gaat niet om geld, maar om waardering”, zegt Ineke Strouken van het Nederlands Centrum voor Volkscultuur en Immaterieel Erfgoed, opsteller van de lijst.

De plaatselijke Museumboerderij, ‘stipper’ en kenner Gerard van Oosten en oud-gemeenteambtenaar Betty Hoogeveen staan aan de basis van de plaatsing. Ze worden gesteund door het feit dat stipwerk momenteel een trend is. Zo is het te zien op lingerie, op kleding, zonnebrillen en zelfs op auto’s. „Dat is precies de bedoeling. Materieel erfgoed is statisch, maar immaterieel betekent dat een ambacht zich mag en moet ontwikkelen”, zegt Strouken.

Drie weken geleden zag de Stichting Staphorster Stipwerk het levenslicht. Voorzitter is oud-gemeenteambtenaar Betty Hoogeveen. Het doel is te waken over het ambacht, het verder te ontwikkelen en het uit te dragen. Het Landelijk Fonds voor Cultuurparticipatie stelde hiervoor al een subsidiebedrag beschikbaar van een kleine 25.000 euro.

Een plaatsje op de Nationale Lijst Immaterieel Cultureel Erfgoed is niet makkelijk te verkrijgen. Aanvragers moeten een uitgebreid erfgoedplan maken. Gerard van Oosten en medewerkers van de Museumboerderij deden dit. In dit zogeheten Stipwerkzorgplan staat wat initiatiefnemers doen om het ambacht door te ontwikkelen en uit te dragen. Zo’n plan is cruciaal voor behoud van het ambacht in de toekomst.

Een van de dingen die Van Oosten verzorgt is een vakopleiding Staphorster stipwerk. „Stippen, stempels maken, theorie en praktijk, alles zit erbij”, zegt de Staphorster. Met geld van het Landelijk Fonds voor Cultuurparticipatie ontwikkelde hij een opleiding met cursusboek. De workshops starten medio volgend jaar. Ook verzorgde Van Oosten 
–van huis uit schilder– workshops voor kinderen en jongeren en ontwikkelde hij nieuwe soorten verf- en druktechnieken.

Eigen draai

De Stichting Staphorster Stipwerk geeft eveneens een boek uit over de geschiedenis en de toepassingen van het ambacht. Stipwerk is geen Staphorster uitvinding, wel werd er met motieven en kleuren een heel eigen draai aan gegeven. Foto’s en teksten zijn van Dirk Kok, expert en oud-beheerder van de Museumboerderij.

Vanaf deze maand is er in de Museumboerderij in Staphorst een expositie te zien ter gelegenheid van de plaatsing van het stipwerk op de prestigieuze lijst. In het museum komt ook een vaste expostie over het Staphorster stipwerk.