In de Veiligheidsraad hebben Rusland en China tot nu toe met hun veto’s harde maatregelen tegen het Syrische regime geblokkeerd. In Syrië zijn nu VN-experts die naar bewijzen zoeken voor het gebruik van chemische wapens. Het kan echter nog geruime tijd duren voordat zij hun bevindingen openbaren.

Een oplossing kan het overhalen van de NAVO zijn om een militaire aanval op Syrië te dragen en mogelijk zelfs te leiden. Dat scenario koos de regering-Clinton in de jaren negentig voor bombardementen op Servië om zo een einde te maken aan de oorlog in Kosovo. In de Veiligheidsraad hield Rusland destijds elk voorstel tot ingrijpen tegen.

„De Kosovo-oorlog was niet legaal. Van de andere kant beweert er ook niemand dat die oorlog illegaal was. Dat is zo omdat de VS destijds een heel goed verhaal hadden voor het ingrijpen”, aldus Ken Pollack, verbonden aan het Brookings Institute.

Voor een ingrijpen in Syrië willen de VS en zijn bondgenoten de doctrine ‘De verantwoordelijkheid tot bescherming’ hanteren. Die doctrine gaat ervan uit dat de internationale gemeenschap de plicht heeft tot handelen om zo misdaden tegen de mensheid te voorkomen, ongeacht waar die zich voordoen.

Dinsdag schaarde de Arabische Liga zich achter een ingrijpen in Syrië. Dat gebeurde nadat de Amerikaanse minister van buitenlandse zaken John Kerry telefoongesprekken had gevoerd met zijn ambtgenoten in onder meer Jordanië, Saudi-Arabië, de Verenigde Arabische Emiraten en Qatar. Kerry overlegde ook met VN-topman Ban Ki-moon, EU-buitenlandcoördinator Catherine Ashton en NAVO-baas Anders Fogh Rasmussen.

In de VS bestaat op zich weinig enthousiasme voor een militaire actie tegen Syrië. Vandaar dat de regering-Obama er de nadruk op legt dat het niet de bedoeling is de Syrische president Bashar Assad tot aftreden te dwingen, doch hem alleen te straffen voor het overtreden van internationale verdragen tegen het gebruik van chemische wapens.

Bij de VN wordt een militaire oplossing afgewezen. De organisatie streeft naar een diplomatieke aanpak van het conflict, aldus de woordvoerder van Ban Ki-moon. De VS, Groot-Brittannië en Frankrijk vinden echter dat dat allemaal te lang duurt.

De Franse president François Hollande beschuldigde de VN er dinsdag indirect van dat het treuzelen met ingrijpen geleid heeft tot de gifgasaanval van vorige week. „Internationaal recht moet meegaan met de tijd. Het kan geen alibi vormen massale bloedbaden te laten gebeuren”, aldus Hollande.

Of de NAVO inderdaad bereid is een actie tegen Syrië te leiden, is de vraag. Het bondgenootschap is verdeeld. Ashton heeft al laten weten dat steun vanuit de VN voor zo’n actie ‘extreem belangrijk’ is. Andere Europese landen vinden dat de VN er een mandaat voor moeten geven.

De vraag dringt zich op of de VS en zijn bondgenoten de Veiligheidsraad niet alsnog om toestemming moeten vragen. Dat zou Rusland en China er toe dwingen een veto uit te spreken hetgeen twijfelende landen over de streep zou kunnen trekken in te stemmen met een militair ingrijpen. De VS en zijn bondgenoten kunnen zo immers aantonen er alles aan gedaan te hebben consensus voor een ingrijpen te vinden.

Aan de andere kant is er de mogelijkheid dat Rusland en China steun krijgt van een aantal leden van de Veiligheidsraad. Dat zou het beeld dat er brede steun is voor een ingrijpen verstoren hetgeen beschamend zou zijn voor de VS en zijn bondgenoten.