De spoorwegen moeten 1 januari 2004 de treinen en overkapte stations rookvrij hebben gemaakt. Dan gaat de nieuwe Tabakswet in. De NS is daarom dit jaar begonnen met het verwijderen of dichtschroeven van de asbakken in de wagons. „Inmiddels gebeurt dat in een veel hoger tempo", zei de woordvoerster. Op de stations komt de NS de rokende reiziger tegemoet door speciale ruimtes in te richten als rookzone.

Omdat zo veel treinen al rookvrij zijn, roept de NS sinds vorige week op de stations om waarom dat gebeurt. „Wij willen de Tabakswet nog eens onder de aandacht brengen van de reizigers", aldus de NS–woordvoerster.

De meeste reizigers houden zich volgens de NS aan het rookverbod in de treinen. Uit onderzoek van de vervoerder blijkt dat 30 procent van de passagiers rookt, maar meer dan de helft van hen doet dat niet tijdens de reis.

Veel rokers moeten wel eerst wennen aan het verbod, stelt de NS. „Het gebeurt wel eens dat iemand een sigaret opsteekt en er dan later achterkomt dat de asbak dichtzit", zei de woordvoerster. De spoorwegen hopen dat andere reizigers er iets van zeggen als iemand toch rookt. „Het is niet de bedoeling dat de NS–medewerkers als een soort politieagenten gaan controleren of het rookverbod wordt nageleefd." Reizigers die ondanks het verbod roken, kunnen een boete van 46 euro krijgen.

FNV Bondgenoten en de lobby van verstokte rokers, de Stichting Rokersbelangen, hebben begin dit jaar een open brief gestuurd naar de directie van NS waarin ze waarschuwen voor te streng antirookbeleid in de treinen. NS–personeel vindt de plannen van de directie om asbakken dicht te lassen of te verwijderen te ver gaan. Dat leidt volgens bond en lobbyclub tot meer agressie van de reizigers, die in hun rookgenot worden beperkt.

In de internationale treinen verandert niets. Omdat niet alle landen hetzelfde beleid voeren, kunnen reizigers in bijvoorbeeld de Thalys of ICE in bepaalde coupés blijven roken.