Brussel wil uiterlijk halverwege december een groot aantal Amerikaanse producten die op de Europese markt worden aangeboden, tot een bedrag van jaarlijks 1,9 miljard euro, belasten met eveneens hoge invoerrechten. Het gaat daarbij om onder andere fruit, textiel, groenten en schoenen.

Het maandag bekendgemaakte standpunt van de WTO betekent een belangrijke overwinning voor de EU in een door de tijd heen lange rij van handelsconflicten met de autoriteiten aan de overzijde van de Atlantische Oceaan. Een woordvoerder van het Witte Huis liet in een reactie weten dat president Bush het niet eens is met de uitspraak. „We zullen het oordeel bestuderen, kijken naar de implicaties ervan en dan verder zien”, verklaarde hij.

De VS kondigden in maart 2002 voor een periode van drie jaar extra importtarieven af van 8 tot 30 procent voor een reeks staalproducten. Zij achtten dat nodig om de betrokken sector van de economie in eigen land, die zwaar verouderd is en daardoor moeilijk kan concurreren, te beschermen tegen een toevloed van goedkoper materiaal uit andere delen van de wereld. Zij menen dat de tijdelijke ingreep, die de noodlijdende concerns de gelegenheid biedt te saneren, niet indruist tegen de mondiale afspraken voor het goederen- en dienstenverkeer. Inmiddels zijn de staalexporten vanuit Europa naar de VS gedaald met 37 procent.

De EU en Brazilië, China, Japan, Nieuw-Zeeland, Noorwegen, Zuid-Korea en Zwitserland spanden een procedure aan bij de in Genève gevestigde WTO, die als scheidsrechter optreedt bij dit soort geschillen. Die stelde afgelopen juli al de klagende partijen in het gelijk. Maandag bevestigde zij in hoger beroep dat vonnis.

Zij vraagt Washington het beleid „in overeenstemming te brengen met de verplichtingen.” De organisatie vindt dat onvoldoende is aangetoond dat de verlieslijdende industrietak werkelijk wordt bedreigd door de producten van elders. Bovendien signaleert zij een vorm van discriminatie, aangezien Mexico en Canada, partners van de VS binnen de vrijhandelszone Nafta, zijn uitgezonderd van de heffingen.

De Europese staalbedrijven, verenigd in Eurofer, verwelkomen het WTO-besluit. Zij benadrukken dat zij niet hebben bijgedragen tot de problemen bij de Amerikaanse branchegenoten, terwijl ze wel de gevolgen ondervinden van de hoge tarieven. „Bush moet die nu zonder enige vertraging schrappen”, maant een vertegenwoordiger.

De president verkeert, met de verkiezingen van november 2004 in het vooruitzicht, in een lastig parket. Enerzijds wil hij niet de steun van de staalsector kwijtraken. Anderzijds zullen de sancties van de EU gericht zijn op ondernemingen uit staten die voor hem vanuit electoraal oogpunt eveneens van cruciale betekenis zijn.