Het waren optimistische woorden donderdag bij de presentatie van de halfjaarcijfers van de Rabobank Groep. Bestuursvoorzitter Piet Moerland en financiële topman Bert Bruggink zien –al zijn ze nog héél voorzichtig– licht aan het einde van de tunnel.

De woningmarkt verkeert nog steeds in een impasse, maar veel slechter dan nu kan het eigenlijk niet worden. De 136 lokale Rabobanken verstrekten in de eerste zes maanden van dit jaar hypotheken voor de aankoop van slechts 663 woningen. „Een historisch dieptepunt. Ik kan me niet herinneren dat het ooit zo weinig is geweest”, zei Moerland.

Begin volgende maand presenteert Rabobank een studie over de Nederlandse woningmarkt. Moerland verklapte alvast een van de conclusies: de huizenprijzen zijn op dit moment lager dan past bij het langetermijnevenwicht tussen vraag en aanbod. Dat is volgens hem een belangrijk psychologisch kantelpunt.

Betaalbaarheid

Sinds 2008 zijn de prijzen met 30 procent gedaald. Bovendien zijn de hypotheektarieven historisch laag. Hetzelfde geldt voor de overdrachtsbelasting. „Al met al zit de betaalbaarheid van nieuwe woningen nu weer ongeveer op het niveau van 2007. Dat is goed nieuws”, verzekerde Moerland.

Daar komt bij dat er jaarlijks „enkele tienduizenden woningen te weinig” worden gebouwd ten opzichte van de vraag. „De bevolking blijft tot 2025 groeien. Vooral in de steden is er behoefte aan goede nieuwe woningen. Over enkele jaren is er een tekort, zowel kwantitatief als kwalitatief. Er is een prop in de doorstroming onstaan die een keer zal losschieten.”

Het probleem van de woningmarkt is op dit moment niet meer de financierbaarheid, maar het vertrouwen van de Nederlanders in de economie. Zolang mensen bang zijn hun baan te verliezen, gaan ze liever sparen of aflossen. Dat laatste hebben ze ook het afgelopen halfjaar weer massaal gedaan: de aflossingen op particuliere woninghypotheken waren met 1,3 miljard euro ruim 0,5 miljard euro hoger dan in het eerste halfjaar van 2012.

Rabobank heeft overigens 210 miljard aan woninghypotheken uitstaan, goed voor een marktaandeel van 31 procent. Op dit moment hebben 7000 klanten (0,56 procent van het totaal) een betalingsachterstand van negentig dagen of meer. Bij 2800 klanten (0,23 procent) is er geen zicht meer op herstel. „Een bescheiden getal. Onze kredietverliezen zijn buitengewoon laag”, stelde Bruggink.

Om het herstel op de woningmarkt te versnellen, pleit Moerland voor bevordering van de vrije huurmarkt. Die is in Nederland op dit moment heel klein –vergeleken met omringende landen– namelijk zo’n 6 procent van de woningmarkt. Een gevolg van de tot voor kort „riante fiscale regelingen” voor kopers.

Volgens Moerland hebben starters er behoefte aan om eerst wat vermogen op te bouwen. De bank gaat minder ver dan vroeger, toen starters een hypotheek konden krijgen tot wel 120 procent van de waarde van de woning. „We gaan nu niet verder dan 100 procent en op termijn nog minder.”

Export

De woningmarkt is volgens Moerland de belangrijkste factor bij het weer op gang komen van de Nederlandse economie. Maar er is meer: de groei van onze „echte” export. Hiermee doelt hij op de uitvoer van ”made in Holland”-producten. Oftewel: exclusief de doorvoer van buitenlands product –waar Nederland ook goed in is.

Sterke sectoren in dit verband zijn ”food” en ”agri” –tevens hét internationale speerpunt van Rabobank– en de scheepsbouw. Die laatste staat internationaal in hoog aanzien, zei Moerland, die verwees naar recente grote opdrachten voor Damen van de Vietnamese marine en IHC Merwede van de Braziliaanse olie-industrie.

„Onze economen verwachten in 2014 een groei van de Nederlandse export met 4,5 tot 5 procent. Vorig jaar zaten we op nul, dit jaar zullen we op 1,5 procent uitkomen. Die trend is een gunstig teken. De export gaat weer in de richting van het langjarig gemiddelde van 6 tot 7 procent”, aldus Moerland.

Hoopgevend voor Nederland is volgens de bestuursvoorzitter dat de economie bij de belangrijkste afnemende landen weer in de lift zit. De Verenigde Staten verwachten volgend jaar een groei van 3 procent van het bruto nationaal product, het Verenigd Koninkrijk 2 procent. En ook Duitsland, de grootste handelspartner van Nederland, krabbelt op. De economie daar groeit in 2013 met 0,5 procent, zo werd vorige week bekend, en volgend jaar naar verwachting met 1,5 procent.

Agrarische kredietverlening loopt wereldwijd licht terug

UTRECHT. Land- en tuinbouw en binnenvaart zijn vanouds sectoren waarin Rabobank veel klanten heeft. De binnenvaart kampt met een structurele overcapaciteit en ook de glastuinbouw maakt moeilijke tijden door.

De agrarische kredietverlening in Nederland is het eerste halfjaar van 2013 met 300 miljoen (1 procent) gedaald tot 32,7 miljard euro. Met name tomatenbedrijven zitten in de problemen, als gevolg van de lage verkoopprijzen voor dit product.

Wereldwijd (inclusief Nederland) heeft Rabobank in de voedingsindustrie en de land- en tuinbouw 90,6 miljard euro uitstaan, 2 procent minder dan eind vorig jaar. Hiervan is een kleine 60 miljard verleend aan primaire agrarische bedrijven.

Toch houdt de agrarische sector zich in Nederland goed staande, meldt de bank in zijn halfjaarverslag. De werkgelegenheid in de agribusiness blijft met 700.000 arbeidsplaatsen op peil en de sector levert een stabiel aandeel van 10 procent in de nationale economie.

Internationaal is ‘Food en agri’ het speerpunt van Rabobank. Bestuursvoorzitter Moerland liet gisteren weten dat de bank hier „nog scherper” op gaat sturen. „Dit blijft een groeimarkt, omdat de wereldbevolking toeneemt naar 9 miljard mensen in 2050.”

Rabobank laat Nederlandse tuinders en binnenvaartschippers niet in de kou staan, zei Moerland desgevraagd. „We zullen steeds proberen onze klanten te helpen.”