„Er moeten meer ruimte en mogelijkheden komen voor bedrijven”, zei voorzitter L. Hermans van MKB-Nederland maandag op een persconferentie bij het jaarcongres van zijn organisatie. Allerlei zaken die in de voorbije periode van hoogconjunctuur zijn totstandgekomen, ervaart zijn achterban nu als knellend. „We hebben zelf aan dit soort regelgeving meegewerkt.”

Blijkens de maandag gepresenteerde nota ”Groot onderhoud aan de banenmotor” wil het MKBzowel het aannemen als het ontslaan van personeel gemakkelijker maken. Dat komt onder andere neer op het vereenvoudigen van de procedures en het verlagen van de ontslagvergoeding. „Werkgevers kunnen niet flexibel inspelen op de conjunctuur van de economie omdat de uitstroom van werknemers te traag verloopt.”

Bovendien moeten de werktijden minder star worden. Zo hoeven werknemers minder snel een vergoeding voor overwerken te krijgen, als ze flexibel kunnen worden ingezet. Het recht arbeid op zondag te weigeren, is MKB een doorn in het oog. Dat geldt ook het volledig doorbetalen van loon bij ziekte. Wat de organisatie betreft, komt het komende CAO-seizoen het thema arbeidsproductiviteit prominent op de agenda.

„Wetten als Arbeid en Zorg, Flex en Zekerheid, Aanpassing Arbeidsduur, Arbeidstijdenwet, Ontslagwetgeving en Arbeidsomstandighedenwet dateren veelal uit een periode van hoogconjunctuur en ademen in die zin op dit moment een sfeer van luxe. Versobering, aanscherping en een steviger positie van de ondernemers liggen in de rede”, hield Hermans de in Scheveningen bijeengekomen mkb’ers voor.

Voorzitter J. Schraven van VNO-NCW hekelde de „zelfgenoegzaamheid” in de Nederlandse werkcultuur. Vooral de wetgeving op het gebied van arbeidstijden is volgens de voorman van de grootste werkgeversorganisatie in de huidige economische situatie niet verantwoord meer. „We liggen nog steeds in een hangmat. We kunnen echter niet meer straffeloos 30 procent minder werken dan een land als de Verenigde Staten en dan toch maar hopen dat we een hogere productiviteit bewerkstelligen.”

Volgens Schraven moeten werkgevers en vakbonden een nieuwe balans in de werk- en rusttijden zien te vinden. Zo verwacht hij veel van de geplande onderhandelingen tussen sociale partners en het kabinet over de zogeheten levensloopregeling en het vroegpensioen.

Voorzitter L. de Waal van de FNV vindt de opstelling van MKB-Nederland kortzichtig. „Het is niet verstandig arbeidsvoorwaarden voortdurend aan de conjunctuur aan te passen.” Hij wijst erop dat over enkele jaren de economie is aangetrokken en door de vergrijzing een tekort aan jonge arbeidskrachten dreigt. „Als het mkb dan nog een aantrekkelijke werkgever wil zijn, moet het ook nu luisteren naar de wensen van werknemers. Een feit is dat mensen steeds meer zoeken naar mogelijkheden om werk en zorg te combineren.”

Uit maandag gepresenteerd onderzoek van het bureau LangmanEconomen blijkt wel dat de Nederlandse economie intussen steeds meer ondernemers telt. In de periode 1996-2004 nam het aantal ondernemingen met 23,6 procent toe. Vooral de sectoren bouw, diensten, transport & communicatie en diensten waren verantwoordelijk voor de groei. Over dezelfde periode gemeten, nam de omvang af. De gemiddelde onderneming telt zo’n tien werknemers. „De vraag of Nederland daarmee ondernemender wordt, valt moeilijk te beantwoorden”, stelt MKB-Nederland in de nota.

Topprioriteit voor het komende jaar zijn behalve de arbeidsverhoudingen het thema veiligheid. „Veiligheid is een vestigingsfactor geworden, gezien het feit dat meer dan de helft van de ondernemers met criminaliteit wordt geconfronteerd”, stelt de nota. Hermans organisatie gaat afspraken maken tussen ondernemers en overheden op landelijk, regionaal en plaatselijk niveau. Nog dit jaar ondertekent MKB-Nederland een convenant met Rotterdam. „Geen vrijblijvend stuk papier, maar concrete taakstellende afspraken die ieder halfjaar worden geëvalueerd.”