Door het WOB-verzoek moet de gemeente Gouda alle stukken rond de besluitvorming van verkoop of herbestemming van het Stadhuis, het Weeshuis, de Jeruzalemkapel en de Moriaan, waar voorheen het Nationaal Farmaceutisch Museum gevestigd was, openbaar maken. Dat zijn voor Abels vier kenmerken historische gebouwen in de binnenstad waarvan de toekomst op dit moment onzeker is.

Aan het verzoek moet binnen vier weken worden voldaan, waarbij de gemeente nog eens vier weken respijt kan vragen. De gemeente Gouda wil in verband met onderbezetting tijdens de vakantie en de looptijd van het WOB-verzoek niet inhoudelijk reageren op het verzoek.

Cashen

Gouda zit om geld verlegen. Maar Abels kan het niet hebben dat oude gebouwen moeten worden opgeofferd „voor die nieuwe stroopwafeldoos achter het station die Huis van de Stad heet. Met de bouw is al ingecalculeerd om andere gebouwen te verkopen. Het probleem is: je kunt één keer cashen, maar daarna ben je de zeggenschap over het pand kwijt. Dat is kortetermijndenken.”

De verkoop van oude gebouwen in Gouda treft volgens Abels niet alleen de vier monumenten in het WOB-verzoek. „Ik vind het treurig dat het stadsbestuur een groot aantal monumenten wil afstoten. Dat gebeurt trouwens in heel Nederland.” Abels probeert via zijn netwerk, zijn website en met sociale media steun te verwerven voor zijn reddingsplan voor het Weeshuis aan de Spieringstraat.

Het Stadhuis aan de Markt is inmiddels verhuurd. De bibliotheek, die het Weeshuis huurt, verhuist eind dit jaar naar een opgeknapte voormalige chocoladefabriek aan Klein Amerika. Bibliotheekdirecteur Nan van Schendel beschouwt zich als huurder van het Weeshuis niet de aangewezen persoon om in te gaan op het WOB-verzoek.

Prachtig pleintje

Voor de kerkhistoricus weegt het zwaar dat belangrijke stadsmonumenten niet meer publiek toegankelijk zijn na verkoop. „Voor het Weeshuis zijn er plannen om er een vijfsterrenhotel in te maken. Dan is het gedaan met de toegankelijkheid. Hoogstens mag je nog even een blik werpen op het prachtige pleintje van het weeshuis. Maar de elite wil natuurlijk niet graag worden bespied in zijn rijkdom.”

Op Twitter liet de betrokken Gouwenaar Chris Bellekom de afgelopen dagen een kritisch tegengeluid klinken. De toon van het debat staat hem tegen, zegt hij desgevraagd. „Abels doet het voorkomen alsof de sloopkogel de monumenten met de grond gelijk zal maken. Dan zal ik met hem meestrijden. Maar waarom mag je deze panden niet verkopen? We hebben uitstekende regelgeving rond verbouwing van monumenten om de controle te blijven houden. Abels is op zoek naar spoken die er niet zijn.”

De publieke toegankelijkheid van monumenten is bovendien niet beter gegarandeerd als ze in het bezit van de stad blijven, stelt hij. „Neem gebouwen zoals restaurant De Zalm en kunsthal Arti Legi aan de Markt. Die monumenten zijn privé-eigendom, maar worden goed bezocht.”

Abels is te laat begonnen met zijn campagne, vindt Bellekom. „Hij wist al eerder dat het Weeshuis leeg zou komen en dus een andere bestemming moet krijgen. Nu er ideeën zijn om een hotel te vestigen in het Weeshuis, eventueel met een parkeerplaats eronder, klimt hij pas in de pen.”

Abels: „Ik had misschien eerder moeten beginnen. De verhuur van gebouwen en de renovatie van de chocoladefabriek zijn niet terug te draaien. Maar dat hoeft ook niet. Het Weeshuis kan een bestemming krijgen die beter bij het gebouw past.”

Historisch centrum

De kerkhistoricus hoopt dat in het Weeshuis een „Historisch Centrum Gouda” te realiseren is waarin cultuur, geschiedenis, toerisme en horeca een plek krijgen. Dan kunnen de Goudse Librije, een stadsboekerij met kostbare drukken, de VVV, het Historisch Platform en andere organisaties er onderdak vinden. Het streekarchief, dat wordt opgeslagen in een depot, krijgt er een studiezaal. Bellekom nuanceert dat dan andere gebouwen weer leeg komen te staan.

Het Historisch Platform staat al achter de plannen van Abels. De kerkhistoricus hoopt dat de meer organisaties, zoals de stichting Vrienden van Archief en Librije, zich bij het initiatief zullen aansluiten. „Primair doel is dat het hotel er niet komt. Gemeenschapsbezit wat eeuwenlang gebruikt en gekoesterd is, mag niet worden vermarkt.”

>>paulabels.nl