Zij laten zich –al dan niet bewust– leiden door hun opvoeding, hun ethische opvattingen en hun geloof. In tegenstelling tot landen als Amerika en Engeland is er voor dit aspect in Nederland nog weinig aandacht, al beginnen adviesmethodes zoals Financial DNA en Financial Life Planning steeds bekender te worden.

Deze twee methodes gaan vooral in op de invloed van ethiek en opvoeding op het omgaan met financiën. Een andere, ook uit Amerika overgewaaide, methode met de naam Christian Financial Planning laat zich leiden door wat de Bijbel zegt over geld. Dat is nogal wat: in de Bijbel staan niet minder dan 2650 teksten over geld en goed. Ook heeft bijna de helft van de gelijkenissen een link met financiën. Denk bijvoorbeeld aan de gelijkenis van de rijke dwaas of die over de talenten.

Balans

Al deze teksten zijn, volgens genoemde methode, te verdelen in twintig onderwerpen, zoals schulden, geven, bezit en investeren. Vragen die je jezelf kunt stellen zijn bijvoorbeeld of er een goede balans is tussen geven, uitgeven en sparen en of geld je dienaar of je meester is. Veel mensen zijn namelijk slaaf van hun schulden en werken hier twee dagen in de week voor. De andere kant is ook mogelijk, namelijk slaaf zijn van je vermogen. Agur zei al: „Armoede of rijkdom geef mij niet; voed mij met het brood mijns bescheiden deels.”

Wij hebben een economie die gebaseerd is op schulden. Marketeers proberen in te spelen op emoties zoals hebzucht en angst om mensen bepaalde keuzes te laten maken. Door inzicht te krijgen in deze processen kom je onafhankelijker te staan tegenover deze prikkels. Ook structureel geven aan goede doelen maakt dat je losser komt van geld.

Wie schuldenvrij is, krijgt tijd en geld om meer voor zijn naaste te betekenen. Dit soort inzichten staat haaks op de ”ratrace” van de huidige economie. Als de principes uit methodes zoals Christian Financial Planning gemeengoed zouden zijn in de huidige economie, had de kredietcrisis zich wellicht nooit aangediend.

Een duurzame benadering van geld en goed die verder strekt dan alleen de huidige generatie staat haaks op het individualistische uitgangspunt van het consumentisme. Behalve sociale inzichten bevat de Bijbel overigens ook zakelijke inzichten over geld en goed. Het Woord is in dit opzicht niet ”links” of ”rechts” in de omgang met geld.

Nu valt niet vanuit elke tekst letterlijk de vertaalslag te maken naar de huidige economie, maar wie nadenkt over de bedoeling van diverse teksten ziet dat veel principes in de huidige tijd nog steeds actueel zijn.

Minder complex

Mensen waren toen hetzelfde als nu. Hebzucht en angst komen in iedere tijd voor. Ook al was de samenleving minder complex dan nu, in de kern moesten mensen vergelijkbare keuzes maken. Ook in die tijd waren er ondernemingen, werd er gewerkt, handel gedreven, geld gewisseld en gezorgd voor ouderen en zieken.

De toenemende aandacht voor de psychologische en sociale kant van financieel beleid is een goede ontwikkeling. De Bijbelse visie op geld kan hieraan een waardevolle verdieping geven.

André van Luijk is financieel planner en erkend hypotheekadviseur. 
Reageren? financieel@rd.nl