Studententumult op het oude Binnenhof
Studenten kunnen vals zingen. De vissen in de Hofvijver duiken spontaan dieper onder water als het Landelijk Actiecomité (LAC) en de Landelijke Studentenvakbond (LSVb) voorbijtrekken. Voorafgaand aan het kamerdebat over de stelselwijziging in het hoger onderwijs demonstreerden de studenten dinsdagmiddag tegen de bachelor/masterplannen (BaMa) van minister Hermans.
„Loekie, Loekie, hou toch op, hou toch op”, galmt het over het Binnenhof. Een gure wind blaast door de poortjes. De politie staat op scherp: zwaailichten, paarden, het verkeer is een halt toegeroepen en de studenten zijn tijdens hun ”Ba-Mars” vanaf het Centraal Station van stap tot stap begeleid tot op het plein tussen de oude regeringsgebouwen. Alsof het een massademonstratie is. Misschien werd dat ook wel verwacht.
Beetje weinig, ruim 200 studenten? Daniël -planologie in Groningen- geeft het schoorvoetend toe. „De laatste jaren is er weinig gedemonstreerd, maar je ziet dat wereldwijd weer toenemen, dus ik verwacht bij de volgende demonstratie meer deelnemers.”
Spandoeken klapperen in de wind: „Maak van Bama geen drama.” Tegen invoering van het bachelor/mastermodel zijn de studenten niet, wél tegen de manier waarop minister Hermans het stelsel wil vormgeven. De studenten wijten het aan zijn VVD-achtergrond: „Kinderen van rijke mensen krijgen meer kansen dan anderen. En dat willen we niet.”
De pijlen van de demonstranten richten zich op de topcollegegelden, de ”selectie aan de poort” en de ongelijkheid tussen hoger beroepsonderwijs en universiteiten. „Het klonk zo geweldig: meer mogelijkheden voor iedereen. Maar in dit wetsvoorstel zit van alles dat niet deugt”, roept Sophie Joosse, voorzitter van de LSVb, door de megafoon.
Iedereen moet binnen het onderwijs gelijke kansen hebben, vinden de studenten. Dus geen topmasters waarvoor ouders dikke bedragen moeten neertellen en die waarschijnlijk de beste docenten wegkapen. Hermans verwijst naar het buitenland, maar buiten Engeland en de Verenigde Staten is deze ongelijkheid onbekend, zegt Joosse. Naast tal van studenten- en jongerenorganisaties zijn ook de verenigde universiteiten tegen dit onderdeel van de wet, „dus wie wil het eigenlijk nog wel?”
Selectie mag alleen op grond van vooropleidingseisen en niet op grond van subjectieve criteria en willekeur, willen de studenten. Studenten moeten volgens hen zelf mogen bepalen wat ze gaan studeren, in plaats van dat de school dat bedisselt.
Onrechtvaardig vinden de studenten het ook dat universitaire masters door de overheid bekostigd worden, terwijl hbo-studenten zelf voor de kosten van hun masters opdraaien, met uitzondering van masters voor lerarenopleidingen en sommige kunstopleidingen. De studenten weten dan ook inmiddels -volgens een spandoek- waar hbo voor staat: ”Hermans Betaalt Onvoldoende.”
Toespraakjes, afgewisseld door fluitsenerades, vullen de tijd tot enkele leden van de vaste kamercommissie voor onderwijs de verzamelde handtekeningen in ontvangst komen nemen. Drie studenten zullen spreken en gaan naast elkaar op een bankje staan. Een van hen biedt het publiek een overvloedig uitzicht op het kauwgom dat hij met open mond verwerkt: op en neer, heen en weer.
Over de schreef gaan de demonstranten als ze ”Kom demonstreren” zingen op de wijs van ”Komt allen tesamen”, met in een aantal zinnen een duidelijke verwijzing naar de oorspronkelijke tekst. De studente die „Jíj hebt het begrepen” tegen een kamerlid gilt, weet ook niet precies hoe ze met iemand in een overheidsambt moet omgaan, om nog maar te zwijgen over de liedteksten die de minister in de gracht of onder de tram wensen.
Student Jonathan -die van het kauwgom- roept slogans in de megafoon. Glunderend antwoorden de studenten afwisselend met ja of nee.
De kamerleden Slob, Eurlings, Hamer en Poppe komen buiten kijken. Ze beamen stuk voor stuk de mening van de demonstranten: Internationalisering van het hoger onderwijs moet de mogelijkheden van studenten vergroten, maar door selectie en collegegelddifferentiatie wordt daaraan afbreuk gedaan. De studenten kunnen gerust zijn: de Tweede Kamer is het met hen eens; minister Hermans zal het onderspit moeten delven, al geeft hij later op de middag tijdens het kamerdebat nog niet toe.
„Geef ons onze zin. Hermans, trek die wet nu in”, scanderen de studenten. Enkele bejaarde toeristen laten zich voorlichten over de aanleiding tot het tumult. Een oude dame vindt dat de studenten maar weer aan het werk moeten gaan: „Jullie zijn heel wat bevoorrechter dan wij vroeger waren. Onthouwe!”