Wie naar de ontwikkelingen in Egypte van de laatste weken kijkt, kan bijna niet voorkomen dat de gedachten gaan naar de geschiedenis van Jozef, duizenden jaren geleden. Wat daar gebeurde, was precies andersom: een gevangene die onderkoning werd, terwijl hier een voormalige president, Morsi, de gevangenis in zal moeten vanwege vermeende banden met Hamas. Mogelijk belandt hij in dezelfde cel als zijn voorganger Mubarak.

De oproep van de legerleiding, verleden week, aan het volk om te laten zien dat het achter de legertop staat, heeft effect gehad. De bekende pleinen stonden de afgelopen dagen, na het breken van de vasten, weer tjokvol betogers. Aan de andere kant lieten ook de demonstranten die achter de moslimbroederschap staan zich niet onbetuigd. Met als gevolg: confrontaties en slachtoffers.

Inmiddels komen de Verenigde Staten en de Europese Unie in het geweer. Afgevaardigden reizen af naar Caïro om de Egyptische machthebbers op het hart te drukken dat geweld nooit een oplossing kan zijn voor de problemen. En ze hebben natuurlijk gelijk.

Toch geven de ontwikkelingen in Egypte juist ook het Westen alle reden voor zelfonderzoek. De euforie na de afzetting van Mubarak blijkt nu toch wel erg eenzijdig te zijn geweest. Niet dat er veel goede woorden over deze dictator te zeggen zijn. Maar de aanvankelijke juichstemming over zijn opvolgers blijkt evenmin terecht te zijn geweest. De moslimbroederschap bleef de moslimbroederschap, die vooral de eigen, islamitische agenda wilde uitvoeren. Alle gematigde woorden ten spijt.

De les voor het Westen uit de ontwikkelingen in Egypte is dat de zogenoemde Arabische lente helemaal geen lente is en was. Het was winter en het lijkt winter te blijven. Westerlingen denken veel te veel vanuit hun eigen kaders als ze naar andere delen van de wereld kijken. Vrijheid en democratie zijn begrippen die zeker in landen die zo lang onder een dictatoriaal systeem hebben geleefd, niet zomaar uitwisselbaar. Dat is veel te simpel gedacht. Het is ook veel te seculier gedacht. Zeker in Arabische landen is de godsdienst hoe dan ook sterk verweven met de politiek.

Iemand schreef dat in Egypte de revolutie een U-bocht maakt. Een prachtige uitspraak. Het leger, dat Mubarak steunde, liet hem vallen en koos de kant van de demonstranten. Maar inmiddels zijn de tanks bijna letterlijk gedraaid en stootte het leger ook de nieuwe machthebbers van het pluche. En wat er destijds niet gebeurde, gebeurt nu helaas wel: geweld tegen de eigen burgerbevolking.

Wie de ontwikkelingen en het geweld in de grote steden van Egypte beziet, krijgt daarom nog een ander gezegde in gedachte: „De revolutie verteert haar eigen kinderen.”