Internetproviders moeten standaard pornografie gaan filteren, vindt Cameron, om kinderen beter te beschermen tegen expliciete seksuele beelden. Ouders moeten bewust zelf de keuze maken om zo’n filter aan of uit te schakelen en standaard staat het aan. Cameron bereidt een wet voor die dat mogelijk maakt, maar hij moet nog veel weerstand overwinnen. The Economist die zaterdag verschijnt, noemt de plannen van Cameron „dwaas.” Een lid van het jongerenparlement, Harry Samuels, wrijft Cameron aan dat hij aankoerst op een orwelliaanse samenleving waarin ”Grote Broer” alles controleert. Een feministe in de Ierse Telegraph vindt de „censuurplannen” van Cameron maar niets en roept op om juist meer ‘gezonde’ seksuele beelden via het web te verspreiden om zo de negatieve gevolgen van pornografie tegen te gaan. In Boing Boing schrijft iemand dat Cameron een Britse versie wil ontwikkelen van het Iraanse “halal-internet”.

“Kim Jong Cameron”

Uiteraard kon Cameron -inmiddels door een rapper uitgemaakt voor “Kim Jong Cameron”- dit soort tegenwind verwachten. Des te moediger is het dat deze premier, die toch niet bekend staat als moraalridder en het regelmatig opneemt voor het homohuwelijk, zijn nek durft uitsteken bij dit gevoelige onderwerp. Het gaat hier niet om een wetsvoorstel in China, Noord-Korea of Saoedi-Arabië, maar over een westers land dat vrijheden hoog in het vaandel heeft staan.

De argumenten van de tegenstanders vallen in twee categorieën uiteen: „Je moet dit niet willen”, en „Dit helpt toch niets”. Waar kennen we die geluiden ook al weer van? Inderdaad, toen vorig jaar in Nederland ophef was over netneutraliteit en de centrale filtering door Kliksafe, kwamen deze redeneringen ook langs. Maar deugen ze?

Je moet zo’n vorm van censuur niet willen, zegt de een, want alle informatie moet voor iedereen beschikbaar zijn, daar heeft de overheid niets mee te maken. Een meisje dat verkracht is en zwanger raakt, moet toch hulp kunnen zoeken via internet? Stel je voor, zegt Samuels in The Plymouth Herald, dat je homoseksuele gevoelens hebt en je kunt daar als jongere niets over vinden op internet buiten je ouders om.

Sexbierum

Dit soort bezwaren komt deels voort uit angst voor overblocking. Nog steeds zijn er mensen die denken dat je achter een internetfilter niets kunt vinden over borstkanker, geen werkstuk kunt maken over poesjes of dat het filter de Wikipediapagina’s over Sexbierum en Middlesex blokkeert. Dat was misschien zo bij de eerste generatie filters in de jaren negentig van de vorige eeuw, maar daar zijn intussen al lang goede technische oplossingen voor. En juist dankzij sociale netwerken en crowd-toepassingen moet het heel eenvoudig zijn om duidelijke overblocking snel te repareren.

Andere vrijheidsstrijders vinden dat je sowieso niets moet blokkeren vanuit de idealistische gedachte dat internetvrijheid een grondrecht is. „Een fundamentele bouwsteen voor technologische innovatie en onze democratie”, noemt Bits of Freedom dat. Deze organisatie „komt in actie voor een vrij internet zonder grenzen, waarvan iedereen kan genieten. Een open en vrij internet betekent voor ons dat iedereen recht heeft op toegang tot het internet, zonder dat providers of overheden bepalen van welke diensten jij gebruik maakt. Jouw internet is jouw zaak.”

Opvoeden via de belbundel

De voorstanders van grenzeloze vrijheid vergeten echter de keerzijde. De praktijk is nu dat veel ouders hun kind van 10 of 12 een smartphone in handen drukken zonder enige vorm van filtering en hooguit vergezeld van een waarschuwing. Waarom moeten kinderen van die leeftijd vrijwel moeiteloos en onbeperkt toegang hebben tot absurde pornografische scènes of seks met dieren? We waarschuwen ze voor de gevolgen van roken met dikke letters op pakjes sigaretten, we verbieden hen het kopen van alcohol, maar op dit vlak legt niemand hun een strobreed in de weg. We spreken onze afschuw uit over de vrije beschikbaarheid van wapens in de VS, maar zijn niet bereid om onze kinderen te beschermen tegen dit explosieve materiaal? Videosites als NetFlix, Amazon Instant Video en YouTube bieden ouders de mogelijkheid om leeftijdsgrenzen in te stellen en een zoekmachine als Google heeft SafeSearch ontwikkeld omdat ze aanvoelen dat niet al hun content geschikt is voor kinderen én omdat ze anders klanten verliezen. Dan ligt het toch voor de hand om zo’n veilige instelling standaard áán te zetten?

Leer kinderen liever omgaan met het feit dat er in deze wereld porno is, betoogde Wouter Stol, bijzonder hoogleraar politie­studies aan de Open Universiteit, deze week in het Nederlands Dagblad. Natuurlijk, de wet die Cameron wil invoeren, maakt seksuele opvoeding niet overbodig. Maar die geeft ouders wel betere kansen om die opvoeding te laten plaatshebben waar die hoort: thuis en op school, niet via de belbundel.

Ex-pedofiel

Het andere argument is dat filtering toch niet werkt. Frappant, want dan hoeven die vrijheidsstrijders toch niet zo bezorgd te zijn? Maar ook dit argument is betrekkelijk: een Nederlandse rechter dacht er anders over toen hij een ex-pedofiel ‘veroordeelde’ tot Kliksafe.

Veel Britse nieuwssites hebben zich deze week ingespannen om aan te tonen dat filters nutteloos of onmogelijk zijn. „Onwerkbaar, dit brengt schade toe aan de Britse webindustrie.” Een Britse internetprovider schrijft: „Velen van ons bij A&A hebben kinderen en we begrijpen dat ouders zorgen hebben over wat hun kinderen kunnen vinden op internet. Het is belangrijk dat we hiervoor de beste aanpak kiezen, namelijk thuis, zoals we met allerlei andere risico’s doen die kinderen lopen bij het opgroeien. Zoals je niet van de politie verwacht dat die alle auto’s tegenhoudt bij uw woonerf zodat u uw kinderen zonder toezicht kunt laten spelen, verwacht zo ook niet van ons dat we ongewenste content van internet onderzoeken en tegenhouden. Dat kunnen we niet, al zouden we het willen. Kijk maar hoe nutteloos de blokkade van The Pirate Bay geworden is en dan gaat het nog maar om een poging één website te blokkeren!”

Ook Techzine, een website van een grote computercommunity, meent dat het bouwen van zo’n filter onhaalbaar is. „In Australië zijn ze jaren bezig geweest over een pornofilter maar toen bleek dat het een onmogelijke opgaaf was om alle pornosites te blokkeren. De Australische overheid zag toen toch maar af van het filter.”

Woonerf

Als deze techneuten willen aangeven dat het onmogelijk is om een perfect pornofilter te bouwen, hebben ze gelijk. Filtering is en blijft slechts een hulp­middel. Een verbod op verkeerde zoektermen houdt pedofielen niet tegen om hun perverse materialen uit te wisselen. Wie echt porno zoekt, zal het heus kunnen vinden. Maar dat is toch geen reden om je te verzetten tegen elke vorm van filtering? Een woonerf heeft ook allerlei voorzieningen die de snelheid van auto’s belemmeren en een veilige omgeving voor spelende kinderen te bieden, ook al wordt die veiligheid nooit 100 procent. Een wapenwet kan schietdrama’s nooit helemaal voorkomen en roeit de criminaliteit niet uit - maar dat is toch geen reden om zo’n wet tegen te houden?

Signaal

Cameron realiseert zich best dat hij met zijn wetsvoorstel kinderporno niet kan uitroeien en internet niet 100 procent veilig zal maken. Maar daar gaat het niet in eerste instantie om. Het belangrijkste eraan is het signaal dat van Camerons voorstel uitgaat. Als een premier zo duidelijk uitspreekt dat extreme pornosites vergif zijn en het boete­kleed aantrekt omdat „voor veel kinderen het bekijken van harde pornografie een gewoonte dreigt te worden” – dan heeft dat effect. Je bent niet meer achterlijk of dom als je een filter gebruikt, integendeel: dat is juist verstandig.

Opvallend is de bijna emotionele toon in zijn rede van afgelopen maandag, waarin hij de nadruk legt op zijn verantwoordelijkheid en op die van andere ouders. Cameron wil de knop omzetten: het hoort niet normaal te zijn dat porno vrij beschikbaar is. De standaardinstelling op computers, mobieltjes en publieke wifi-netten moet gefilterd zijn. „De gevolgen kunnen ver­woestend zijn. Onze kinderen groeien te snel op en krijgen verwrongen ideeën over seks.”

Cameron betrekt ook zichzelf en andere ouders nadrukkelijk bij zijn plannen: „Het zijn niet alleen kinderen die hierin opgevoed moeten worden, ook wij als ouders. Mensen van mijn generatie zijn opgegroeid in een totaal andere wereld. Onze ouders hielden ons in de gaten in een wereld die zij zelf ook konden zien. Dit digitale landschap, deze wereld met online-profielen en wachtwoorden, is nog relatief nieuw. Als ouder zeg ik: de meesten van ons hebben hulp nodig om hierbinnen de weg te vinden.”

Gezondheid

Ook al valt hier nog veel meer over te zeggen, Cameron verdient steun met het duidelijke signaal dat hij afgeeft. Daarnaast verdient hij navolging in Nederland: ook hier moet die knop om. Vrijdag pleitte de ChristenUnie daar al voor. Misschien gaan liberalen als Borst, Dupuis en Rutte, die zo bezorgd zijn over de gezondheid van kinderen in ons land, nu ook de geestelijke gezondheid van jongeren ter harte nemen?