Haastige verkiezingen in onrustig Mali
BAMAKO (ANP). Voor Mali breekt zondag een spannende dag aan. Bijna 7 miljoen mensen in het door onrust en geweld geteisterde West-Afrikaanse land mogen naar de stembus om een nieuwe president te kiezen. Mali is een van de 15 partnerlanden van Nederland en gold - met uitzondering van het noorden - lange tijd als relatief stabiel totdat een staatsgreep van het leger daar in maart 2012 een eind aan maakte. Chaos volgde en rebellen grepen hun kans. Velen menen dat de verkiezingen te vroeg komen en daarom gedoemd zijn te mislukken.
Maar internationale donoren eisen snel verkiezingen, omdat ze niet met geld over de brug willen komen als er geen gekozen regering is. Ook Nederland schortte na de staatsgreep en de schendingen van de mensenrechten die erop volgden, de landenhulp op. Alleen onafhankelijke organisaties kregen nog geld uit Den Haag. Voor humanitaire hulp aan Mali trok Nederland vorig jaar 7,2 miljoen euro uit.
Verder droeg Nederland via de Verenigde Naties met 2 miljoen euro bij aan de organisatie van de verkiezingen. De Europese Unie, de Verenigde Staten, Canada en België gaven daar eveneens geld voor. De Nederlandse oud-minister Bert Koenders leidt sinds juli de VN-vredesmissie in het land, die onder meer de verkiezingen in goede banen moet leiden. In Mali zijn ongeveer 100 EU-waarnemers om toezicht te houden op het verloop van de stemming. Dat gebeurt in vijf van de acht regio’s. Drie regio’s worden nog te gevaarlijk geacht vanwege de rebellen die er actief zijn.
In de chaos die na de staatsgreep ontstond, zagen rebellengroepen, die zich tijdenlang in buurlanden hadden schuilgehouden, hun kans schoon voor een opmars. Hevige gevechten om steden volgden waarbij Toeareg-rebellen en jihadistische groeperingen tegen het Malinese leger vochten. Het leger kreeg begin dit jaar steun van de Franse strijdkrachten om de rebellen terug te dringen en het gezag van de tijdelijke regering te herstellen, met redelijk succes. De VN-missie van Koenders moet eind dit jaar 12.000 blauwhelmen tellen, maar is nu ongeveer voor de helft gevuld.
Er zijn 27 kandidaten die aan de verkiezingen meedoen. Als een eventuele eerste ronde geen uitsluitsel biedt, volgt een tweede ronde op 11 augustus. Gerechtigde kiezers hebben vooraf stemkaarten gekregen, maar de opkomst in het arme land is met 30 procent altijd al zeer laag.