Vanuit een kantoor in Apeldoorn bracht stichting Safe op deze manier honderden mensen in de verleiding hun geld te investeren in gebakken lucht, zo blijkt achteraf.

Het openbaar ministerie beschuldigde de exploitanten van het „financiële systeem” dinsdag bij de rechtbank in Zutphen van oplichting en valsheid in geschrifte. Want in plaats van om de beloofde slimme combinatie van sparen en beleggen ging het in feite om een piramidespel en zijn de ingelegde gelden nimmer belegd.

Aangeklaagd werden E. F. J. P. (56) en zijn dochter E. D. B. P. (32) uit Epe en J. R. uit Hummelo (65). De mannen zouden de grootste boosdoeners zijn. Dochter P. was in de ogen van officier van justitie mr. C. Krol medeplichtig omdat ze de administratie voerde voor de firma in list en bedrog.

Het piramidespel is bij wet sinds 1998 verboden. De verdiensten hangen af van het aantal deelnemers dat een deelnemer als klant inbrengt. Een systeem dat is genoodzaakt dood te bloeden als nieuwe deelnemers uitblijven. De ondersten in de piramide, 80 tot 90 procent van de deelnemers, zitten dan met de gebakken peren.

Dat gebeurde bij deze zaak ook. Zo’n 400 mensen vielen tussen 1994 en 1998 voor de verlokkingen van Life Invest, het ’product’ dat de Apeldoornse ondernemers vanuit Duitsland hadden geïmporteerd. Zij legden in totaal 7,5 miljoen gulden (3,4 miljoen euro) in. Daarvan is slechts 2,5 miljoen gulden teruggekomen -om over rendement maar te zwijgen-, is 2,5 miljoen gulden opgegaan aan bedrijfskosten en is een even groot bedrag eenvoudigweg verdwenen na opnamen van contant geld.

Omdat oplichting een verjaringstermijn van slechts zes jaar telt, kon justitie maar 34 gevallen ten laste leggen, toch ook al goed voor een schade van bijna 225.000 euro. Hoezeer het er bij de gedupeerden inhakte, bleek dinsdag uit hun massale opkomst naar de Zutphense rechtszaal.

Daar hoorden ze tegen de vermeende hoofddaders (vader P. en R.) 240 uur werkstraf en acht maanden voorwaardelijke gevangenisstraf eisen. Dochter P., die de administratie voor de stichting deed, zou er wegens haar geringere rol kunnen afkomen met de helft van deze straf.

De slachtoffers krijgen lang niet allemaal hun totale inleg terug. De officier wees vorderingen van investeringen die langer dan zes jaar geleden zijn gedaan, voor een deel af. Van de overgebleven vorderingen is het ook maar de vraag of er veel zal terugkomen. Vader P. zit sinds het faillissement van het Apeldoornse kantoor in 1998 aan de grond. Ook zijn vroegere kompaan zou weinig financiële armslag hebben.

Tijdens de rechtszitting probeerden de verdachten de schuld op elkaar af te wentelen. R. zei vooral te handelen op initiatief van Epenaar P., die op zijn beurt zei te worden gestuurd door een Duitse zakenman. De Duitser zou weer naar P. hebben gewezen als de kwade genius. De Duitse justitie wenste geen onderzoek naar zijn handel en wandel in te stellen, aldus officier van justitie Krol.

Uitspraak over twee weken.