Als je als bedrijf of organisatie een jubileum viert, krijg je geschenken. Je organiseert een receptie, nodigt je relaties uit. Bij het binnenkomen schudden de gasten je hand. De cadeaus worden netjes op een tafel gezet. Aan het einde van de avond is de tafel vol. Mensen houden toespraken vol loftuitingen.

Het jubileum van Woord en Daad is anders. Als een organisatie uit de nood geboren is, ga je haar niet omstandig feliciteren. Kennelijk is de nood er na veertig jaar nog. Ook krijgt Woord en Daad niet ineens heel veel mooie cadeaus. Eigenlijk hebben we altijd van de cadeaus, van het gegeef geleefd. Om dat weer door te geven of uit te lenen aan mensen die het nodig hadden.

Nog een verschil is dat het gegeef niet altijd vanzelf kwam. Een verlanglijstje opstellen zou niet voldoende geweest zijn. Talloze appelwoorden zijn er gesproken. Talloze collectes en fondsenwervingsacties zijn er georganiseerd. Om het leger van vrijwillige, blijmoedige gevers te versterken.

In de aanloop naar de jubileumviering vroeg ik me af: Wat is het mooiste jubileumgeschenk voor Woord en Daad? Groeiende inkomsten? Om steeds meer mensen te kunnen ondersteunen die tot op heden nog niet bereikt zijn?

Ik zou hier simpel met ja op kunnen antwoorden. En ons gelukkig prijzen met een trouwe achterban. De particuliere giften stegen in 2012 met bijna 3 procent, ondanks de crisis. Verblijdend. Terwijl andere organisaties de gevolgen van de crisis duidelijk beginnen te voelen. Zo daalden de particuliere giften aan het rooms-katholieke Cordaid in het afgelopen jaar met bijna 6 procent.

Vorig jaar onderzocht onderzoeksinstituut NCDO waarom ChristenUnie- en SGP-stemmers verreweg de hoogste bedragen doneren aan goede doelen. Ze kwamen erachter dat het te maken heeft met de waarden die mensen belangrijk vinden. Onder christelijke stemmers scoorden waarden zoals onbaatzuchtigheid, gelijkwaardigheid, wederzijdse afhankelijkheid en gedeelde verantwoordelijkheid hoger dan onder andere bevolkingsgroepen.

Het NCDO is natuurlijk geen hartenkenner. Het heeft niet kunnen vaststellen of christenen uit zuivere motieven gaven. Deden ze het als een verdienstelijk ”goed werk”? Vanwege groepsdruk? Uit schuldgevoel? Of uit hartelijke naastenliefde?

Toch zette het NCDO me op het goede spoor. Wat is het mooiste jubileumgeschenk voor Woord en Daad? Niet geld, maar de mensen achter het geld. Mensen voor wie bepaalde waarden fundamenteel geworden zijn. Zeker nu de Nederlandse overheid op allerlei terreinen taken en verantwoordelijkheden teruglegt bij of afschuift op de samenleving, zal scherper aan het licht komen welke morele kracht en overtuiging 
er zit achter onze giften en ons dienstbetoon.

Een geschenk kun je niet pakken. Je kunt het alleen maar dankbaar aannemen als het je aangereikt wordt. Woord en Daad heeft het niet in de hand om mensen tot naastenliefde te bewegen.

Hoe je werkelijk een geschenk voor je naaste kunt zijn, laat Psalm 112 kernachtig zien. Daar zie je iets van de waarden van het NCDO terug, maar dan een laag dieper. Iemand die de Heere vreest, is „genadig, barmhartig, rechtvaardig” (vs. 4), „ontfermt zich en leent uit” (vs. 5), „strooit uit en geeft aan de nooddruftige” (vs. 9). Zo iemand is een geschenk van God. Het mooiste geschenk dat ik me voor elke ontwikkelingsorganisatie kan indenken.

Calvijn zegt dat er nauwelijks een op de honderd gevonden wordt die zijn handel en wandel volgens deze psalm inricht. Droom ik dan van een te groot geschenk? Toch niet. Waar het Woord zijn kracht doet, kan de daad niet uitblijven.

De auteur is politiek adviseur bij Woord en Daad.