Duikers halen 2000 kilo visnetten uit Noordzee
Duikers hebben de afgelopen acht dagen in de Noordzee ruim 2000 kilo aan visnetten weggehaald bij twintig wrakken op en rond de zogeheten Bruine Bank. De 24 duikers kwamen zaterdag met hun afval terug in de haven van Scheveningen.
Het belangrijkste doel van de tocht was het verwijderen van zo veel mogelijk verloren visnetten, lood en kunstaas op de scheepswrakken in de Noordzee op en rond de Bruine Bank. Deze zandbank in de zuidelijke Noordzee ligt ruwweg halverwege de Nederlandse en de Engelse kust.
De netten en vishaken vormen een ernstige bedreiging voor het onderwaterleven. Dieren raken erin verstrikt en sterven een langzame dood. De duikers brachten zaterdag bijna 2300 kilo afval aan land dat tijdens de expeditie is geborgen. Ook hebben de duikers onder en boven water tientallen levende dieren bevrijd die in deze netten vast waren komen te zitten.
Tijdens de expeditie vonden de deelnemende biologen de juweelanemoon Corynactis viridis op het wrak van de Anna Graebe, een Duits vrachtschip dat op 12 januari 1978 kapseisde en zonk tijdens een zware storm. Dat de juweelanemoon daar gevonden is, bewijst dat het fotogenieke bloemdier in Nederland is gevestigd. Meerdere wit tot lichtroze kolonies hadden zich op het wrak van de Anna Graebe vastgezet.
Doordat er regelmatig grote wieren, maar ook flessen, hout en ander drijvend materiaal vanaf de Franse en de Engelse kusten naar de Nederlandse kust drijven, is het bij soorten die op Nederlandse stranden aanspoelen, niet altijd duidelijk of deze ook in Nederlandse wateren groeien. Net als de juweelanemoon was de bolle bolzakpijp Synoicum pulmonaria bijvoorbeeld al eerder aan de kust aangespoeld, maar was het nog niet bekend dat deze zich in Nederlandse wateren had gevestigd. De witte kolonievormende zakpijp werd tijdens de expeditie op bijna alle wrakken aangetroffen.
Een andere soort, de vuilwitte zakpijp, is langs de Nederlandse kust zeer algemeen te vinden. In dieper water en dus ook op wrakken wordt deze soort echter slechts zelden aangetroffen. De biologen waren dan ook zeer verrast enkele duizenden exemplaren aan te treffen in het wrak van de Anna Graebe op 30 meter diepte. Zakpijpen zijn een klasse van in zee levende chordadieren. Vanwege hun vorm zijn ze genoemd naar de pijpen van een doedelzak.
In deze zakpijpen ontdekten zij de gemarmerde streepschelp Modiolarca subpicta, een soort waarvan bekend is dat deze vaak ingesloten in de mantel van een zakpijp leeft. Vlak langs de Nederlandse kust is deze schelpensoort nog nooit levend aangetroffen. Verder van de kust vandaan zijn meer recente meldingen alleen bekend van de Klaverbank, een zandbank in de Noordzee 160 kilometer noordwestelijk van Den Helder.
Verder werd op een in de jaren negentig gezonken Russische onderzeeër op 32 meter diepte een zeer zeldzame kleurvariant van de sierlijke slibanemoon Sagartia elegans gevonden. Hij heeft felroze tentakels en een oranje mondschijf. Dit zeer opvallende exemplaar werd tijdens de expeditie vanwege zijn kleur Sagartia elegans varia maxima genoemd, naar koningin Máxima.
Expeditie Bruine Bank werd georganiseerd in het kader van het samenwerkingsverband Bescherm een wrak. Vereniging Kust & Zee, Stichting De Noordzee, Sportvisserij Nederland en Stichting Duik de Noordzee werken samen aan het schoonmaken van wrakken in de Noordzee.
Bescherm een wrak werkt met de Expeditie Bruine Bank toe naar een mijlpaal: aan het einde van dit seizoen zullen de duikers het honderdste wrak schoonmaken. Wat overblijft is een grote berg opgedoken visnetten die gerecycled zullen worden in bijvoorbeeld badmode en sokken.