Vrijwel alle Dode Zeerollen zijn tegenwoordig in handen van Israël. Maar ook Jordanië en de Palestijnen maken aanspraak op de eeuwenoude documenten. Israël ziet zichzelf niet als eigenaar ervan, maar wel als enige rechtmatige beheerder. „De Dode Zeerollen horen in de handen van Israël, voor eeuwig”, aldus Uzi Dahari, adjunct-directeur van de IAA.

De rollen zijn belangrijk voor de nationale identiteit van Israël. Ze maken tastbaar dat er 2000 jaar geleden al Joden woonden in Palestina. Dat de Amerikaanse president Obama bij zijn bezoek aan Israël in maart de permanente tentoonstelling over de Dode Zeerollen in het Israël Museum in Jeruzalem bezocht, was dan ook evenzeer een politiek statement als een uiting van historische belangstelling. De Palestijnen konden het in ieder geval niet erg waarderen.

Israël is graag bereid om delen van de rollen uit te lenen voor tentoonstellingen in het buitenland. Maar wel onder strenge voorwaarden. Zo moet het land waar de expositie wordt gehouden, garanderen dat claims die andere landen of personen op de rollen leggen, nooit worden erkend. Voor dergelijke ”immunity from seizure” is speciale wetgeving nodig. In Europa hebben maar zes landen dergelijke regelgeving, waaronder Nederland.

Door alle formaliteiten hebben de voorbereidingen voor de tentoonstelling in Assen ruim vier jaar in beslag genomen. Het Drents Museum probeert ondertussen het politieke mijnenveld rond Israël bewust te vermijden. Vragen over politieke gevoeligheden worden niet beantwoord. „Politiek is voor ons geen thema”, zegt directeur Annabelle Birnie beslist.