Scholen onder de 145 leerlingen krijgen nu een toeslag om de kwaliteit van het onderwijs te borgen, Dekker wil deze toeslag afpakken en gebruiken om fusies van kleine scholen en samenwerking te stimuleren.

Donderdag vroeg een Kamermeerderheid de minister een uitzondering te maken voor de laatste school in een dorp.

Dekker weigerde dat toe te zeggen. Volgens hem moeten sommige scholen veel geld krijgen om te kunnen blijven bestaan. Als de laatste school in een dorp de kleinescholentoeslag wel mag houden, is volgens de bewindsman de prikkel om tot samenwerking te komen, weg.

Het is overigens nog niet helder hoe de fusie- en samenwerkingsgolf tot stands moet komen. Daarover komt dit najaar meer duidelijkheid,

Christelijke fracties laaiend over kleinescholenplan

DEN HAAG. De fracties van CDA, ChristenUnie en SGP zijn laaiend over de plannen van staatssecretaris Dekker om kleine scholen de nek om te draaien. „Dit is een bom onder het duale bestel.”

Dat de christelijke fracties grote vragen hadden bij het voornemen van de staatssecretaris over krimp in het onderwijs was direct na de presentatie eind mei al duidelijk. CDA, ChristenUnie en SGP vinden het onjuist dat alle scholen onder de 145 leerlingen hun toeslag voor kleinschaligheid verliezen. Dekker wil dat geld gebruiken om samenwerking en fusie te stimuleren.

Tijdens een debat donderdag in de Kamer over de toekomst van de kleine scholen wordt de toon steeds feller. De christelijke fracties hebben grote moeite met een uitdrukking van de bewindsman in een brief die hij naar de Tweede Kamer stuurde. Daarin staat dat de kleinescholentoeslag „een perverse prikkel” is.

Gaandeweg het debat groeit ergernis. Zo stuurt PvdA-Kamerlid Ypma in eerste termijn onomwonden aan op vorming van samenwerkingsscholen, waarbij openbaar en bijzonder onderwijs samen lesgeven. SGP-Kamerlid Bisschop krijgt er zulke kromme tenen van dat hij Ypma vraagt of ze soms een dubbele agenda heeft en door middel van het krimpbeleid het bestaande duale bestel van openbaar en bijzonder onderwijs om zeep wil helpen. Dat laatste is natuurlijk niet het geval, zegt Ypma.

Staatssecretaris Dekker (VVD) blijkt zelf ook een warm voorstander te zijn van samenwerkingsscholen: „De kinderen zelf vinden het helemaal geen probleem. Ze zien elkaar al op de voetbalclub en als ze dan samen in de klas moeten, is dat voor hen geen punt.”

De bewindsman blijkt ongevoelig voor de kritiek van de christelijke fracties dat het ombouwen van de kleinescholentoeslag de nekslag betekent voor veel kleine scholen. De CDA’er Rog haalt de wet erbij en zegt dat de overheid voldoende bekostiging moet geven als scholen aan de regels voldoen.

Het lijkt wel alsof er een knop omgaat als de staatssecretaris zegt dat „beschikbaarheid van kwalitatief goed onderwijs nog net een tikkeltje belangrijker is dan pluriformiteit.” SGP-Kamerlid Bisschop interrumpeert Dekker en vraagt of het inderdaad zo is dat de kleinescholentoeslag voor álle scholen onder de 145 leerlingen wordt afgepakt. Als de bewindsman dat bevestigt, schiet de SGP’er uit zijn slof: „Dit is een ramp voor het onderwijs. Dit gaat de helft van de scholen aan. Tjongejonge.”

ChristenUnie-Kamerlid Voordewind heeft de uitlating van de minister over de beschikbaarheid en pluriformiteit ook goed in zich opgenomen. „Dit is een bom onder ons duale bestel van openbaar en bijzonder onderwijs”, zo luidt zijn snoeiharde conclusie.

Tijdens de tweede termijn maakt ook CDA-Kamerlid Rog 
van zijn hart geen moordkuil: „Scholen moeten zelfstandig 
aanspraak kunnen maken op 
een kleinescholentoeslag en die moet niet door een bovenschoolse organisatie worden toegewezen. Daar heb ik ernstige bezwaren tegen.”

ChristenUnie-Kamerlid Voordewind maakt zich zorgen over de positie van de scholen van kleine richtingen, zoals vrijgemaakte en reformatorische. Van de bewindsman moeten zij mogelijk samenwerking met scholen van andere richtingen accepteren. Het CU-Kamerlid wil graag garanties dat de kleine richtingen zelfstandig kunnen blijven. Dat zou kunnen als de scholen van een bepaalde richting zich verenigen in een landelijk verband. Dat verband moet dan zorgen voor scholen die een dekking hebben over het gehele land. Net zoals nu met het reformatorisch passend onderwijs het geval is. Maar voor Dekker is dat nadrukkelijk een tweede optie.

De kritiek van de christelijke fracties blijft niet onopgemerkt. D66-Kamerlid Van Meenen vindt dat ze „overdrijven.” De omgebouwde kleinescholentoeslag kan immers ook bij kleine scholen terechtkomen. Staatssecretaris Dekker vindt dat ChristenUnie en SGP „een karikatuur” van zijn voorstel maken. Duidelijk is wel dat de verhouding tussen de christelijke fracties en de regeringscoalitie er donderdag niet beter op is geworden.