„Psalmrepertoire niet drastisch wijzigen”
Slechts de helft van de psalmen wordt gezongen, blijkt uit VOGG-onderzoek. Vier predikanten vertellen hoe ze omgaan met het opgeven van de psalmen op zondag. Vandaag deel 2: prof. dr. A. de Reuver, hoogleraar aan de Universiteit Utrecht.
Welke psalmen heeft u zondag opgegeven?
De psalmen 9:1 en 9; 9:10 en 18; 74:2, 12 en 20; Gebed des Heeren: 3, en psalm 79:4 en 7.
Herkent u de uitkomst van het onderzoek?
Ja, maar dat verontrust me niet erg. Ik kan de voorkeur voor een selectie goed begrijpen. Die hangt samen met de functie die het psalmgezang in onze liturgische traditie heeft. Die functie is niet pedagogisch van aard. In dat geval zou de gemeente het meest gebaat zijn bij het zingen van het complete psalmboek, waarbij gedurende een bepaalde periode alle verzen in volgorde aan bod zou komen. In het Genève van Calvijn was zoiets aan de orde. Overigens had de reformator daarmee niet louter pedagogische motieven. Met zijn pleidooi voor psalmgezang wilde hij de hele gemeente vooral bij de gebéden betrekken. In de gezongen psalmen kwam de horende gemeente aan het woord: in klacht, schuld belijden, lofzegging, aanbidding. Voor ons huidige besef is de functie van het psalmzingen voor en na de preek vooral gelegen in de samenhang met de preek. Dat lijkt me legitiem. Veel bekende psalmen zijn schuilplaatsen om in te vluchten in lichamelijke en geestelijke nood. De christenmens weet er zich herkend en opgebeurd. ’t Is vanwege deze bevindelijke gehechtheid aan bekende psalmen dat het mij niet gewenst lijkt het psalmrepertoire al te drastisch te veranderen.
Wat doet u zelf met de onbekende psalmen?
Hoe meer een dominee zelf leeft en ademt in de psalmen, hoe meer hij er Christus en Zijn kerk in het hart zal zien. De ontdekking die hij dan in de zogenaamde onbekende psalmen opdoet, zal hij in de preek en in het lied met de gemeente delen. Van uiterlijke regelgeving en programmering verwacht ik geen heil, wel van een meditatieve omgang met de psalmen. We hoeven ze niet bekend te maken, de psalmen maken zichzelf bekend en bemind.
Wat zou er moeten gebeuren opdat ook het onbekende deel meer gezongen wordt?
Geen dag zonder een psalm.
Welke psalm geeft u graag op?
Psalmen die lieflijk zijn en harten treffen.