IKV: publiek geheim nu publiek feit
RIJSWIJK (ANP). De aanwezigheid van kernwapens op vliegbasis Volkel is volgens IKV/Pax Christi veranderd van een publiek geheim in een publiek feit. De vredesbeweging prijst voormalig minister-president Ruud Lubbers, die volgens IKV’s Krista van Velzen het pad heeft geëffend naar een nieuw debat over nucleaire wapens op Nederlandse bodem.
„De Tweede Kamer kan na deze publieke bevestiging niet achterover blijven leunen”, veronderstelt Van Velzen. „Zeker niet nu in de VS wordt gesproken over modernisering ter waarde van 10 miljard dollar.”
In 2011 aanvaardde de Tweede Kamer een motie waarin de Verenigde Staten werden opgeroepen kernwapens uit Nederland en Europa weg te halen.
Het Interkerkelijk Vredesberaad (IKV) en Pax Christi voeren sinds de jaren 80 actie tegen kernwapens. De vredesbeweging was medeorganisator van demonstraties tegen kruisraketten en kernbommen. In 1983 leidde dat tot de grootste Nederlandse demonstratie ooit, met 550.000 deelnemers.
Oud-Kamerlid Van Velzen (SP) zegt verrast te zijn door de woorden van Lubbers in een documentaire van National Geographic. Daarin ontsluiert hij dat 22 kernbommen worden bewaard in ondergrondse bunkers op de Brabantse vliegbasis. Amerikanen van het 703 Munition Support Squadron (MUNSS) bewaken de wapens.
„Het is voor het eerst dat iemand die het kan weten er daadwerkelijk iets over zegt”, aldus Van Velzen. „In ons gesprek met minister Frans Timmermans hield de bewindsman onlangs nog vast aan het beleid van bevestigen noch ontkennen. Lubbers heeft die politiek doorbroken.”
Directeur Ko Colijn van Instituut Clingendael zegt dat er altijd aanwijzingen en vermoedens zijn geweest. Hij wijst op de Amerikaanse beveiliging op Volkel. Verder heeft Wikileaks documenten geopenbaard. De Washington University heeft daarnaast gepubliceerd over ‘beveiligingsproblemen’ rond Volkel. „Het waren allemaal vingerwijzingen, het harde bewijs ontbrak”, aldus Colijn.
Lubbers maakt werk van het streven naar een kernwapenvrije wereld. Colijn: „Lubbers is betrokken bij Global Zero, een beweging van voormalige wereldleiders die streeft naar uitbanning.”
Strategisch zijn de kernwapens op Volkel van weinig waarde, meent Colijn. Tactisch bieden zij afschrikking, hoewel Rusland geen vijand meer is.
De kernwapens spelen volgens Colijn en Van Velzen tevens een rol bij de opvolging van de F-16. Het is volgens hen uitgesloten dat Amerikaanse kernwapens onder een Zweedse Saab Gripen komen te hangen. De kernbommen zijn daarom van invloed op een eventuele keuze voor de Amerikaanse Joint Strike Fighter.