Schuitema (C1000) liet woensdag als eerste supermarktbedrijf waarschuwende geluiden los over de gevolgen van de prijzenslag. Supermarktdeskundige G. Rutte zei dat de strijd de ketens op jaarbasis 500 tot 600 miljoen euro kost. Volgens hem zijn sommige ondernemers al tot het uiterste gegaan en verdienen ze inmiddels geen cent meer. Rutte acht de kans groot dat de supermarktconcerns banen moeten schrappen. „Niet in de winkels, maar vooral op de hoofdkantoren en in de logistiekdivisies.” Albert Heijn heeft al 440 werknemers de wacht aangezegd, maar de deskundige verwacht dat het er wel meer worden.

CNV-bestuurder R. Leloux spreekt tegen dat er banen op de tocht komen te staan door de prijzenslag. „Er zit voldoende rek in de supermarkten om voorlopig door te kunnen gaan”, aldus de vakbondsbestuurder. Hij verwacht dat supermarkten nog een deel van de prijsverlagingen op de leveranciers kunnen afwentelen door lagere inkoopprijzen af te dwingen. Mochten zij onverhoopt toch in de knel raken, dan hoeven ze niet meteen grof in het personeelsbestand te snijden. „Het verloop onder de supermarktmedewerkers is relatief hoog. Door vertrekkend personeel niet te vervangen, kan een winkel zich eenvoudig aanpassen aan de krimpende vraag”, zei Leloux. Ook over de kleinere supers heeft hij geen twijfels. „De regionale ketens kopen ook veel gezamenlijk in, bijvoorbeeld via de Superunie. Dat geeft ook de kleinere supermarkten meer macht tegenover leveranciers.” Volgens J. Brocken van FNV Bondgenoten zijn er nog nooit supermarktwerknemers ontslagen wegens een prijzenslag.

Een andere manier om het verlies in de winstmarge op te vangen is leveranciers onder druk zetten om de prijs van de producten te verlagen. Nutricia, producent van babyvoeding, is daar in ieder geval niet toe bereid. „Wij steken veel geld in onze producten. Daar moeten de supermarkten voor betalen”, zei een woordvoerster woensdag. Het frisdrankenconcern Coca-Cola wil wegens de prijzenoorlog samen met zijn klanten de kosten van de logistiek verlagen.

Die kosten komen eveneens aan bod bij de gesprekken die bierbrouwer Heineken met Albert Heijn voert over het jaarplan voor 2004. Ook de prijs van de producten is onderwerp van discussie, aldus een woordvoerder van de brouwer. Riedel, fabrikant van onder meer Appelsientje, wil alleen kwijt dat de prijzen van artikelen voor een bepaalde periode contractueel vastliggen.

„Contracten zeggen niets”, aldus Rutte. Hij wees op de ruzie tussen Unilever en Albert Heijn over de prijzen. De supermarktketen weerde vorig jaar de producten van Unilever (onder meer Omo, Croma, Knorr, Unox en Ola) uit de schappen. Na een week mocht Unilever weer leveren. Het werd destijds niet bekend op welke manier de voorwaarden werden aangepast.

Volgens een woordvoerder van Schuitema verkoopt C1000 al producten onder de kostprijs. AH ontkende dinsdag onder de kostprijs producten te verkopen. C1000 en AH komen uit dezelfde stal. Hoewel de directie van Schuitema haar eigen beleid mag voeren, is het voor driekwart eigendom van Ahold, moeder van Albert Heijn die begin vorige week 1000 producten in prijs verlaagde. Vrijwel alle concurrenten volgden direct. Woensdag lanceerden de grote spelers in supermarktland een tweede offensief.

Een Schuitema-woordvoerder verwacht dat de prijzenslag nog dit jaar op een einde zal lopen. „De ervaring van voorgaande prijzenoorlogen leert dat je mag uitgaan van vier tot vijf weken.”