Transparantie
Transparantie is een woord waarbij het applaus nooit ver weg is. Voor woorden als veiligheid en gezondheid geldt hetzelfde. ”Hoerawoorden” noemt de filosoof Maxim Februari ze, want iedereen is ervóór. Je kunt je nauwelijks voorstellen dat iemand tegen transparantie is. We willen immers geen achterkamertjespolitiek of stiekem gedoe?
Een nadeel van zo’n kreet is dat hij snel hol klinkt. Onder het mom van transparantie moeten we bijvoorbeeld onze privacy hoe langer hoe meer opgeven. En transparant bestuur betekent dat de vertrouwelijke gesprekken op de achtergrond nóg geheimer worden. Dat er harder op transparantie getamboereerd wordt, betekent geregeld dat je er minder van krijgt.
Ook in kerkelijke kring is transparantie aan een opmars bezig. Vaak terecht. De apostel Paulus zegt dat al wat openbaar maakt licht is, en er moet niet geheimzinniger worden gedaan dan nodig. Eerder gebeurde dat misschien wel te veel. Maar inmiddels tekent zich een andere trend af.
Afgelopen week was op Twitter en online discussiefora haast van minuut tot minuut het verloop van de Rotterdamse admissie-examens te volgen, met allerlei vormen van commentaar, inclusief statistische informatie over woonplaatsen van kandidaten. Het ontbreekt er nog maar aan dat volgend jaar de paparazzi in de Rotterdamse bosjes liggen voor een realtime Twitterverslag van wie er hoe laat naar binnen gaat. Of zitten ze volgende week al in de vijver van het Wilhelminapark, bij de Apeldoornse admissie-examens?
In dit geval mag het wat minder transparant. Het werkt ook niet, want het gevoel van geheimzinnigheid wordt er eerder groter dan kleiner van. Sommigen die zelf nimmer in de buurt van een admissie-examen waren, kunnen er de spannendste verhalen over opdissen. Alleen het woord ”curatorium” klinkt natuurlijk al vreselijk gewichtig en geheimzinnig.
Natuurlijk moet onnodige mystificatie worden tegengegaan en dient de procedure zo transparant mogelijk te zijn. Ook heldere communicatie is nodig. Maar maximale transparantie is een illusie, en gelukkig maar. Sommige dingen vragen nu eenmaal om vertrouwelijkheid. Je hebt met mensen te maken die een roeping ervaren, en met andere mensen die gezamenlijk voor Gods aangezicht overwegen of iemand kan worden toegelaten. Dat is heel kwetsbaar.
Niet iedereen hoeft alles altijd te weten. Degenen die vertrouwelijke gesprekken voeren, moeten elkaar wel liefdevol scherp houden en zorgen voor een integere afweging boven menselijke voorkeuren uit. Samen iets zien, of hopen te zien, van Gods weg – dat is een transparantie die pas echt de moeite waard is.