Klaus Berger: Liberale theologie aan Duitse universiteiten sloopt Bijbel
HEIDELBERG. De Bijbel wordt aan de Duitse universiteiten „uit elkaar gehaald en gesloopt.” De liberale theologie is „net zo’n groot succes als het communisme in de DDR.” Emeritus hoogleraar Nieuwe Testament Klaus Berger is uiterst kritisch over de universitaire theologie in Duitsland.
Berger (1940) is een vooraanstaand nieuwtestamenticus, verbonden aan de gerenommeerde protestantse theologische faculteit van de universiteit van Heidelberg. In zijn nieuwe boek, ”Die Bibelfälscher. Wie wir um die Wahrheit betrogen werden” (De Bijbelvervalsers. Hoe de waarheid van ons afgepakt wordt), trekt hij echter fel van leer tegen de academische theologie in Duitsland.
De theologie is losgeraakt van de kerk en het geloof, zegt prof. Berger in een interview over zijn boek met de Duitse nieuwsdienst Idea. „Veel theologiestudenten stoppen met hun studie, omdat ze hun geloof verloren hebben. Hun hoogleraren beweren dat veel van de gebeurtenissen waarover de Bijbel vertelt, nooit echt zijn gebeurd.”
De meeste hoogleraren hebben geen enkele relatie met een kerkelijke gemeente, aldus Berger, en maar een heel klein aantal is zelf predikant geweest. „Ik ken veel theologen die uit angst voor het predikantschap hoogleraar geworden zijn. Als predikant ervaar je de correctie van de gemeente, als hoogleraar heb je de vrijheid om een grote dwaas te zijn.”
De historisch-kritische methode, die op de theologische faculteiten gehanteerd wordt, is gebaseerd op vooringenomenheid, vindt Berger, die tegenwoordig rooms-katholiek is. Zo wordt de echtheid van sommige brieven van Paulus ontkend omdat de rechtvaardiging door het geloof er niet in voorkomt. „Alsof Paulus maar één thema had! Hij was duidelijk geestelijk veel gerijpter en hield zich met een breder scala aan onderwerpen bezig dan Duitse theologische hoogleraren, die zich vaak slechts in één brief specialiseren.”
Het Nieuwe Testament wordt volgens Berger als historische bron ten onrechte gewantrouwd. Als voorbeeld noemt hij de wonderen van Jezus. „Over niemand anders zijn zo veel en zo verschillende wonderen bericht.” Theologen die de wonderen van Jezus doorstrepen om de moderne mens te behagen, doen „God handboeien en een muilkorf om, zodat Hij niets meer kan zeggen wat ons ergert.”
Bijbelgetrouwe theologen maken geen kans aan de Duitse faculteiten, ook al hebben ze nog zulke wetenschappelijke kwaliteiten, is de ervaring van de emeritus hoogleraar. Een veelbelovende leerling van hem werd onlangs afgewezen. De motivatie: „Deze richting willen we hier niet.”
Berger ziet alleen nog hoop voor de theologie als er een meerderheid in de Bondsdag komt die alle banden met de kerk wil doorsnijdt. „Dat zou het einde betekenen van de theologische faculteiten. Misschien ontwaakt de theologie dan uit haar totaal afgeschermde wereld.”
Waarom gelooft de nieuwtestamenticus zelf wel? „Omdat de opstanding van Jezus er is. Zonder opstanding zou alles hopeloos zijn en ons bestaan op aarde in een zwart gat eindigen. Dan blijft er voor ons alleen maar het nihilisme over, de totale leegte.”