Dômeneetjie
Nederlanders hebben een voorliefde voor verkleinwoorden. Vrouwen meer dan mannen. Onze taal leent zich er ook beter voor dan het Engels of het Frans. Met verklein(ings)woorden kun je geweldig bagatelliseren. „Je hebt een probleempje.” Of: „een ongelukje.” Je houdt van een koekje bij de koffie. Het formaat laat je in het midden. Geldt ook van een glaasje en van nog veel meer.
Sommige verkleiningen zijn ronduit grappig. We hebben het over het zonnetje en over ons landje. Hoe ik hierop kom? Dat zit zo: in een van de gemeenten die ik diende woonde Sijchie, een toegewijd kerklid, naar eigen zeggen afkomstig van een klaain durrepie in de Hoekschewaerd. Sijchie had een overduidelijke voorliefde voor verkleiningen.
Ze had ’n klaain hondjie, ’n gaaitjie en meestentijds ook ’n dômeneetjie. De uitwerking was navenant. Hoe vaker ze het zei, hoe kleiner dominee werd. Misschien lag dat nog meer aan Sijchies onderwijs. Het speet haar oprecht dat de goeie ziel z’n prêêkies uitschreef. Kwalijker was d’n onthaaileging van d’n grôôte Baaibel waer die pepiertjies van dômeneetjie op laege.
Sijchie had er bij de kerkenraad ook al eens haar beklag over gedaan, maar toen bot gevangen. De broeders hadden gevraagd of Sijchie zich een beter gefundeerde preek kon wensen. Daarmee was de zaak echter niet beslecht, want de kerrekeraed mos nie denken dat ze daer d’r aaige mee liet ofzoute. Je glôôf toch nie dâ de discipeltjies mit pepiertjies deur ’t haailig land mecheerden…?!
Inhoudelijk viel er nog wel winst te halen aan mijn preekkunde. Sijchie hield niet van ingeblikte prêêkies, maar beschikte wel over een groot arsenaal stichtelijke boeken. Ouferweste kost. „Ik hè sondes altaaid gekerkt waer ’k grôô gebrocht bin hé, maer deur d’n wêêk saeves gae ik graeg nae een ofgeschaaie kerrekie.” En heur aaigen dômeneetije mocht best weten dat Sijchie dan vaek angedaen deur d’n prêêk thoois kwam.”
Ik moest het allemaal zelf maar eens lezen. Daarna droeg Sijchie steeds verversing aan. Nu eens ’n Poelechie, dan weer ’n Gebraedjie, ’n Pannekoekkie of ’n Caberetjie.
Gelukkig merkte Sijchie algauw vorderingen in dominees preken. Een nieuwe Pietje Baltus was geboren. Sijchie zelf dacht liever aan Aquilla en Priscilla. Maar toen kwam die onvergeeflijke preek. ’t Dômeneetjie ging regelrecht teugen die lieve kanttekenaertjies van d’n Staetenbaaibel in. Dat kon niet, maar hij gaf ditmaal niet toe. Ontdaan brieste Sijchie: Snotneus!
Dominee hoopte nog even op een dierbare verkleining, maar helaas tevergeefs!