Maar de Volkskrant doelde op iets anders: de tv, sociale media en condoleancesites vormen de nieuwe ‘kerk’, de plaats waar mensen rituelen hebben, naar elkaar luisteren en intens meeleven. Er is niet meer een centrale plek nodig waar je elkaar ontmoet maar op internet is altijd een schouder te vinden om tegen uit te huilen. De kerk heeft afgedaan. Bij ramp en onheil zoeken mensen vooral hun toevlucht bij sociale media. Zelfs op een pinksterdag, waarop in vele kerken de uitstorting van de Heilige Geest, de Trooster, werd verkondigd.

Ook al is het verhaal in de Volkskrant maar half waar, toch is dat reden genoeg voor christenen om voortdurend na te denken over de taak van de kerk in een seculiere samenleving. Zaterdag kwam daar een mooi voorbeeld van naar buiten. Kerken in Woudenberg hebben de handen ineengeslagen en met de burgerlijke gemeente afgesproken dat ze willen samenwerken als er zich een ramp, crisis of gezinsdrama voordoet.

Woudenberg is daarin zeker niet uniek, zulke samenwerkingen zijn er op meerdere plaatsen. Het borduurt ook voort op een eeuwenoude traditie. De kerk en de bijbehorende gasthuizen namen niet alleen letterlijk een centrale plaats in binnen steden en dorpen maar waren plaatsen van opvang voor zieken, slachtoffers, soldaten en vluchtelingen bij oorlogen en rampen. Er zijn schilderijen en foto’s bekend van grote kerken die bij een dreigende overstroming veranderden in een koeienstal.

Na de vuurwerkramp in Enschede en de cafébrand in Volendam, respectievelijk in 2000 en 2001, hebben veel burgerlijke gemeenten hun rampenplannen herzien en nagedacht over grote gebouwen voor opvang, zoals sporthallen en kerken. Zeker voor kerken is dat logisch: ze hebben vaak goede voorzieningen, vergaderruimtes, parkeerplaatsen en soms ook de mogelijkheid om overledenen op te baren.

Het is daarbij wel van belang om goed na te denken over de voorwaarden. Er moet een voorziening zijn voor kerkdiensten als er een calamiteit is op zondag. De gemeente kan niet zomaar voor elk evenement dat uit de hand loopt een beroep doen op het kerkgebouw. Als kerkelijke gemeente wil je geen plaatsbieden aan allerlei symbolen en rituelen die je ongepast vindt. Het is verstandig om zulke afspraken ook zelf in een draaiboek bij de hand te hebben.

Deze reserves hoeven geen beperking te zijn voor een royale welwillendheid. Het biedt immers te-gelijkertijd de mogelijkheid om pastorale zorg aan 
te bieden of publiekelijk te reageren op drama’s, zoals dat ook vorige week gebeurde vanuit de reformatorische kerken in Zeist. En om te laten zien dat kerken echt meer te bieden hebben dan sociale media.