Ook andere hulporganisaties denken er over hun aanwezigheid in Irak verder terug te brengen.

ICRC-woordvoerster Antonella Notari sprak een melding van de Duitse televisiezender ARD tegen dat de evacuatie van Rode-Kruispersoneel uit Bagdad dinsdag zou beginnen. „Dat is niet waar. Er is nog geen besluit genomen”, zei zij.

De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Colin Powell, heeft het Rode Kruis en andere hulporganisaties met klem gevraagd in Irak te blijven. „Ze zijn nodig, hun werk is nodig. Als ze worden verjaagd, hebben de terroristen gewonnen”, zei Powell maandag in Washington.

Eerder zei ICRC-woordvoerder Florian Westphal dat de dader of daders bij de aanslag mogelijk een ambulance of ander voertuig met een rood kruis of het Iraakse equivalent, een rode halvemaan, hebben gebruikt. Hij zei dat het een ernstige schending zou zijn van het internationale recht, dat deze emblemen en het humanitaire werk waar zij voor staan beschermt.

De in Parijs gevestigde organisatie Artsen Zonder Grenzen (MSF) zei dat de daders van de aanslag op het Rode-Kruiskantoor „het symbolische hart van de neutrale hulpverlening” wilden treffen. MSF ziet daarin aanleiding zijn huidige team van zeven personen in Bagdad te verkleinen, ofschoon de medische hulpverlening zo veel mogelijk wordt voortgezet. MSF heeft in het armste deel van de Iraakse hoofdstad klinieken opgezet en verleent bijstand aan een ziekenhuis. De Griekse afdeling van ”Doctors of the World”, die tijdens de Amerikaanse bombardementen in het voorjaar bleef werken in Bagdad, zei waarschijnlijk twee van zijn drie medewerkers terug te trekken. De Duitse organisatie ”Hilfe” blijft, omdat een complete terugtrekking van humanitaire hulpgroepen „de terroristen in de kaart speelt en leidt tot een verdere radicalisering”, aldus woordvoerder Wolfgang Nierwetberg.

VN-secretaris-generaal Kofi Annan heeft in een telefoongesprek met ICRC-president Jakob Kellenberger de bomaanslag „een misdaad tegen de menselijkheid” genoemd, aldus een woordvoerster.

ICRC-woordvoerder Westphal zei dat het Rode Kruis net als andere internationale organisaties geprobeerd heeft niet al te veel in het oog te lopen na de aanslag in augustus op het hoofdkantoor van de VN in Bagdad. De organisatie bleef echter met een staf van een paar honderd Iraakse en dertig tot veertig buitenlandse medewerkers nagenoeg volledig doordraaien. Westphal zei dat de ICRC-medewerkers een groot deel van hun tijd besteden aan het bezoeken van gevangenen van de coalitietroepen en de Iraakse politie. Daarnaast verleent het Rode Kruis spoedeisende hulp en verzorgt het drinkwater voor de bevolking en geeft het voorlichting over hoe landmijnen en andere uit de oorlog achtergebleven explosieven kunnen worden gemeden.

Volgens Westphal heeft het ICRC nooit bescherming van coalitietroepen gevraagd, maar heeft het onopvallende maatregelen getroffen om directe toegang tot zijn kantoren te beperken. „Natuurlijk is het voor ons als humanitaire organisatie belangrijk dat wij niet helemaal achter ondoordringbare barrières verdwijnen”, zei hij.

De Nederlandse staf van de ambassade in Bagdad heeft zich teruggetrokken in de Jordaanse hoofdstad Amman. Aanleiding voor de beslissing, die vorige week al werd genomen, was de verslechterde veiligheidssituatie en de aanslag op de Turkse ambassade. Volgens Buitenlandse Zaken gaat het om een tijdelijke maatregel. Dinsdag zou een delegatie van twaalf Tweede-Kamerleden vanuit de commissies voor Buitenlandse Zaken en Defensie richting Basra vertrekken, voor een bezoek aan de Nederlandse militairen in het gebied. Volgens delegatieleider De Haan is de onrust in Bagdad geen reden om thuis te blijven.