Het is bijltjesdag. Onze pensioenen worden bedreigd. Volgende week voert het kabinet-Rutte II een complexe aanval uit op onze oudedagsvoorziening. Vanwege de complexiteit krijgt de aanval weinig aandacht. Hoewel het doel van de operatie uitstekend is, de staatskas op orde brengen, zijn de gevolgen dramatisch. De aanval raakt de pensioenen van 7 miljoen Nederlanders. De opbouw van het pensioen wordt verplicht verlaagd van 2,25 procent naar 1,75 procent. Het zijn kleine getallen, maar het leidt uiteindelijk tot een afbraak van ons pensioenstelsel met 25 procent.

Vorige maand gaven bijna 25 ondernemingsraden van grote Nederlandse bedrijven zoals TNT, PostNL en Ahold namens honderdduizenden werknemers een noodsignaal af: Nederlanders willen géén kwart van hun pensioen inleveren om het begrotings­tekort met 2 miljard euro terug te dringen. Zo veel schade aan ons pensioen is onacceptabel.

Sommige rekenaars voorspellen een veel kleinere verlaging van het pensioen. Zij rekenen echter met een pensioenleeftijd van 71 jaar, zo werd recent duidelijk. Een leeftijd waarvoor in Nederland geen draagvlak bestaat. Vandaag presenteren wij daarom een alternatief. Want dat het begrotings­tekort omlaag moet, dat begrijpen wij ook.

Draconische maatregel

De afgelopen weken hebben we gesproken met de pensioenwoordvoerders van de meeste politieke partijen. Geen van hen geeft aan dat de verlaging van de pensioenopbouw op het wensenlijstje staat. De reacties lopen uiteen van „Wij hebben het niet bedacht” via „Kost het echt 23 procent van het pensioen?” tot „Het is een draconische maatregel.”

De weerstand tegen het plan beperkt zich uiteraard niet tot de politiek. Ook de leden van de bonden lijken in meerderheid tegen het plan te zijn en zullen binnenkort van zich laten horen. Als de vakbonden luisteren naar hun leden zullen ze het huidige voorstel niet kunnen ondertekenen. Deze polderpartijen worstelen nu met alternatieven, maar geven zelf aan dat ze er niet uit komen.

Dan zijn er nog andere partijen die eveneens negatief reageren op het voorstel. Verenigingen van ouderen en gepensioneerden (bijvoorbeeld Stichting Pensioenbelangen, ANBO en KNVG) zijn fel tegen. De Pensioenfederatie is negatief. De Raad van State zet grote vraagtekens. Specialisten, pensioenbestuurders en hoogleraren bevestigen: Dit is een plan met wel héél verstrekkende gevolgen.

Oplossing

Hoe moet het dan wel? Moet het bedrijfsleven het dan maar opbrengen? Dieper snijden in de zorg? Nee. Wij hebben gewerkt aan een oplossing die wél 2 miljard per jaar oplevert, maar voorkomt dat de Nederlander over dertig jaar merkt dat zijn pensioen maar de helft van zijn eindloon is. De oplossing is stilmakend in haar eenvoud.

Particulieren betalen sinds 2001 vermogensrendementsheffing, een bijdrage van 1,2 procent over het vermogen. Pensioenfondsen maken ook rendement op hun vermogen, de laatste vier jaar meer dan 10 procent per jaar. Maar zij betalen nog geen vermogensrendementsheffing. Met een bescheiden heffing van 0,2 procent op het vermogen van onze pensioenfondsen bereiken we hetzelfde financiële doel.

Inderdaad, het kost een stukje dekkingsgraad. Het betreft echter slechts 0,17 procent per jaar. Hiermee kan elk fonds rekening houden bij het vaststellen van de premie, die er overigens nauwelijks van zal stijgen.

Onze oplossing wordt positief ontvangen. Lans Bovenberg, hoogleraar economie te Tilburg, noemt het een „interessant voorstel, dat de fiscale neutraliteit tussen verschillende spaarvormen bevordert.” Bovendien, stelt Bovenberg, heeft het „budgettair hetzelfde effect als het kabinetsvoorstel.”

Woensdag geven alle politieke partijen in Den Haag hun zienswijze over het kabinetsplan. Zij staan voor de keuze om hun fiat te geven aan een plan met ongekend grote gevolgen of van dit voornemen af te zien en te kiezen voor een beter plan: een logische en eenvoudig in te voeren rendementsheffing op pensioenvermogens.

Wij hebben vooralsnog niemand kunnen vinden die zegt voorstander te zijn van het kabinetsplan zoals het er nu ligt. Wij hebben ook nog niemand kunnen vinden die ons alternatief met goede argumenten van tafel veegt. Wij hebben dan ook goede hoop dat Den Haag de komende week een verstandig besluit zal nemen.

De auteurs zijn respectievelijk voorzitter en vicevoorzitter van de centrale ondernemingsraad van Ahold. Zij schrijven dit artikel namens de (centrale) ondernemingsraden van DAF Trucks, Océ Technologies, NS, Thales, KPN, DE Master Blenders, Shell, Rabobank Nederland, Philips, Unilever, PostNL, Damen Shipyards, Ricoh, ASML, TNT Express, Imtech, Macintosh Retail Group, Essent, Heineken, Teijin Aramid, Brugman en Gasunie.