Fatah en Hamas voeren graffitioorlog
De handschoenen zijn uit, de graffitioorlog is een feit. In de Palestijnse politiek is, net als elders in de Arabische wereld, het spuiten van graffiti een krachtig propagandawapen. Hun grootte, de plaats waar ze gemaakt worden en hun inhoud geven de stemming onder de Palestijnse bevolking weer, de richting die de verschillende politieke en militaire Palestijnse facties op willen en de onderlinge twistpunten.
Toen dan ook enkele weken geleden een meningsverschil ontstond tussen Yasser Arafat en de militante Hamas-beweging over de te varen koers in het conflict met Israël, trok een leger van graffitiartiesten ’s nachts de straten op om de strenge boodschap van de Fatah-beweging op de muren van Gaza-stad te schrijven. Onder dekking van de duisternis werden Hamas-graffiti uit de hoofdstraten van Gaza-stad en uit de vluchtelingenkampen verwijderd, en de eigen boodschap werd er voor in de plaats gezet.
De meest kleurrijke muurschilderingen tonen gevechtstaferelen en wapens in combinatie met slogans die de vooraanstaande plaats van Fatah in de strijd tegen Israël en de rol van Arafat als symbool van de revolutie benadrukken. De Fatah-graffiti tonen ook de sterke rivaliteit met Hamas.
„Van degenen die een graffiti van Fatah weg durven te halen, worden de handen afgehakt”, staat er in zwarte Arabische letters op een muur naast het huis van de spirituele leider van Hamas, Ahmed Yassin, in de vervallen buurt Al-Sabrah in Gaza-stad. „Arafat een verrader noemen staat gelijk aan afvalligheid”, staat op een andere muur vlakbij. En in het Engels, misschien voor de buitenlandse bezoeker: ”Fatah Forever”. „Fatah wil zijn leidersrol herbevestigen, het prestige van Arafat opvijzelen en de Israëlische stelling dat Arafats rol is uitgespeeld, onderuit halen”, zegt het Palestijnse parlementslid Ziad Abu Amr.
Gaza, een verarmd stukje land dat ligt ingeklemd tussen Israël, Egypte en de Middellandse Zee, is de voor de hand liggende plek voor een graffitioorlog. Het is het traditionele bastion van politiek verzet en de geboorteplaats van Hamas. Gaza is ook een plaats waar vrijwel geen enkele muur vrij van graffiti is.
Een ’aanval’ met graffiti is nog een van de meest onschuldige vormen van verzet. Kortgeleden was er een gewelddadige confrontatie tussen Hamas en de Palestijnse politie toen de laatste Yassin wilde arresteren en wilde optreden tegen het afvuren van mortiergranaten op Israëlische doelen door Hamas.
Het geweld volgde op een oproep van 16 december van Yasser Arafat aan Hamas om het geweld tegen Israël te staken. Hamas zei (tijdelijk) te zullen ophouden met het aanvallen van Israëlische doelen buiten de bezette gebieden, maar Hamas-strijders schoten op 9 januari toch vier Israëlische soldaten dood, een daad die werd gezien als een uitdaging aan het adres van Arafat, die de afgelopen maand tientallen Hamas-leden liet arresteren. Inwoners van Gaza en functionarissen van Hamas zeggen dat de laatste golf van graffiti is ingezet door mensen die zijn ingehuurd door Fatah en onder bescherming van de Palestijnse politie staan. Mansour Salem, een 25-jarige aanhanger van Fatah, merkt op dat er steeds meer steunbetuigingen aan het adres van Arafat op de muren van Gaza verschijnen. „In het verleden hadden we het vooral over hoe er een eind gemaakt moest worden aan de Israëlische bezetting, maar tegenwoordig gaat het steeds vaker over wie we steunen als leider”, aldus Salem, die namens Fatah al meer dan tien jaar graffiti op de muren van Gaza plaatst.
Salem erkent dat hij en andere Fatah-aanhangers teksten tegen Arafat verwijderd hebben. „Muren moeten de waarheid spreken en de waarheid is dat het Palestijnse volk het leiderschap van Arafat steunt”, aldus Salem. Hamas, dat zich verzet tegen de akkoorden die Arafat met Israël gesloten heeft, heeft nog niet teruggeslagen in de graffitioorlog. „We gaan geen oorlog voeren op de muren van Gaza”, zegt Mahmoud al-Zahar, een Hamas-leider. „Graffiti zullen ons geen nieuwe rekruten opleveren of bestaande leden kosten.”
