Het boek verscheen in de serie ”The Bible Speaks Today” (BST), die nauwkeurige exegese combineert met leesbaarheid en een hedendaagse toepassing. ”The Message of Women” bestaat uit vier delen: de grondbeginselen (beeld van God, zondeval, nieuwe schepping), vrouwen onder het oude verbond (in het gezin, als leider, als profeet), vrouwen in het koninkrijk (in het leven, in ontmoetingen, het onderwijs en als discipelen van Jezus) en vrouwen in de nieuwe christelijke gemeenschap (in gebed, de eredienst, het huwelijk, als leiders en als weduwen). De auteurs introduceren telkens een onderwerp, waarna een soms frisse en verrassende exegese volgt van een of meer Schriftgedeelten. Vervolgens schetsen ze de consequenties voor de hedendaagse bezinning op de plaats van de vrouw.

Het is duidelijk dat de schrijvers zich bewust zijn van de gevoeligheid van het thema. In de introductie gaan zij daarop in. Wie een dergelijk onderwerp in de Bijbel wil bestuderen, ziet zich voor drie uitdagingen gesteld: de vraag of de desbetreffende Schriftgedeelten prescriptief (voorschrijvend) of descriptief (beschrijvend) bedoeld zijn; de vraag of het gaat om aanwijzingen voor alle tijden en culturen of voor een bepaalde tijd en cultuur, en de vraag aan welke teksten in de uitleg prioriteit toegekend wordt.

Wat het extra ingewikkeld maakt, is de grote diversiteit aan opvattingen binnen de christelijke traditie over wat de Bijbel zegt over de positie en de rol van vrouwen. In het brede spectrum van visies onderscheiden de auteurs grofweg twee standpunten: dat van de ”complementarians” en dat van de ”egalitarians”. De eersten vertegenwoordigen de opvatting dat mannen en vrouwen voor God gelijkwaardig zijn, maar dat ze geschapen zijn om verschillende rollen en taken op zich te nemen en elkaar daarmee aan te vullen, waarbij de man in kerk en gezin (en eventueel ook in de maatschappij) het hoofd van de vrouw is. De verschillen tussen mannen en vrouwen zijn volgens deze overtuiging gegeven met de schepping. De laatsten erkennen weliswaar de verschillen die er zijn tussen mannen en vrouwen, maar zijn van mening dat verschil in taak en rol van man en vrouw niet gegeven is met de schepping, maar het gevolg is van de zondeval en de vloek op de schepping en dus niet overeenstemt met Gods bedoeling. De auteurs gaan in hun boek uit van dit laatste standpunt.

Harmonie

In het eerste deel van het boek wordt aan de hand van Genesis 1-3 (schepping en zondeval) en Galaten 3:26-28 (herschepping) het kader geschetst voor het verstaan van de Bijbelteksten die in het vervolg van het boek besproken worden. In de schepping wordt de verhouding tussen mannen en vrouwen getypeerd door gelijkheid, eenheid en wederzijdsheid, in overeenstemming met het beeld van de drie-enige God. De zondeval ondermijnt echter Gods doel met de mens en verstoort de oorspronkelijke harmonie tussen de geslachten. Galaten 3 werpt vervolgens licht op het herstel van de oorspronkelijk verhoudingen tussen mannen en vrouwen. Zij zijn één in Christus.

Het echtpaar betoogt dat het „niet anders kan” of deze gelijkheid tussen man en vrouw in geestelijke zin heeft ook sociale en praktische implicaties. Dit houdt volgens hen concreet in dat binnen de christelijke gemeente de nadruk ligt op de eenheid en gelijkheid, waarbij er voor het vervullen van taken en ambten geen onderscheid gemaakt zou moeten worden op basis van geslacht. Bijbelteksten die wel wijzen richting een onderscheid in de rol en de taak van mannen en vrouwen binnen de christelijke gemeente, duiden de schrijvers geheel in het licht van hun interpretatie van Galaten 3. Mijns inziens overvragen ze daarmee de betekenis en de reikwijdte van Galaten 3.

Overigens beschrijven de auteurs in het vervolg van het boek ook visies die afwijken van hun eigen standpunt. Ze doet dat doorgaans op een eerlijke en evenwichtige manier, waardoor de lezer in het kort een overzicht krijgt van de belangrijkste exegetische inzichten in de behandelde Bijbelgedeelten.

Rolverdeling

De Tidballs benadrukken dat christenen, ondanks het verschil in opvattingen over de Bijbelse positie van de vrouw, elkaar ook op veel punten kunnen vinden als het om dit onderwerp gaat. De meesten geloven onder meer dat vrouwen naar Gods beeld zijn geschapen, dat man en vrouw verschillende rollen spelen in de vruchtbaarheid, dat de geschapen verschillen tussen man en vrouw elkaar aanvullen, dat mannen en vrouwen zondaren zijn die vergeving nodig hebben, dat Jezus vrouwen op onvergelijkbaar eerbare wijze tegemoet trad en onderwees en dat vrouwen een belangrijke rol spelen in gezin en kerk. Het is te waarderen dat de auteurs op deze irenische wijze zoeken naar wat christenen verbindt.

Jammer is het wel dat vrijwel ieder thema in het boek op de een of andere wijze gerelateerd wordt aan de gelijkheid in rolverdeling tussen man en vrouw. Keer op keer concluderen de auteurs dat alle taken binnen de christelijke gemeente ook door vrouwen mogen worden vervuld. De focus ligt op de gelijkheid tussen mannen en vrouwen. Daardoor is er helaas nauwelijks oog voor de uniciteit van vrouwen en de specifieke taken die zij hebben. Belangrijke teksten als Titus 2:3-5, die hierop licht werpen, blijven ten onrechte onbesproken.

Toch: ook voor wie de uitgangspunten van de auteurs niet deelt, werpt ”The Message of Woman” licht op een groot aantal Bijbelse kernteksten over vrouwen. Bovendien zal de lezer zijn winst kunnen doen met de uitstekende documentatie en de uitgebreide bibliografie. Daardoor kan dit boek een aanleiding zijn tot verdere bestudering van het onderwerp. Iets waartoe het echtpaar de lezers ook aanspoort.

Boekgegevens

”The Message of Women. Creation, Grace and Gender”, Derek en Dianne Tidball; uitg. Inter-Varsity Press, Notingham, 2012; ISBN: 978 18 4474 595 1; 304 blz.; € 14,08.