Leven bij de dag in het hier-en-nu.nl
Pa, wat vindt u ervan als je ”yolo” tegen elkaar zegt? Gelukkig hoorde ik die term niet voor het eerst toen ik die vraag kreeg. En het is mooi dat jongeren geïnteresseerd zijn in de mening van vader of moeder.
„Het hangt ervan af wat je ermee bedoelt”, antwoordde ik vaag. „U weet toch wel wat dat betekent?” „Tuurlijk”, hield ik mijn stand op.
”Yolo” is de afkorting van ”you only live once”, je leeft maar één keer. De uitdrukking is afkomstig uit een popliedje, maar raakte vooral ingeburgerd door het gebruik op Twitter. Als je maar 140 tekens kwijt kunt in een tweet, ontkom je niet aan het gebruik van afkortingen, en #yolo past daar goed bij. In Duitsland is deze term gekozen als Jongerenwoord van het Jaar 2012.
„Wat bedoelt u dan met: het hangt ervan af?” „Nou, hoe je het gebruikt. Stel je voor dat je met je vrienden voor de kroeg of de bioscoop staat, en je aarzelt. Een van hen zegt: „Kom op, yolo, je leeft maar één keer, geniet ervan.” Dan kun jij reageren: „Jazeker, yolo, ik leef maar één keer en daarom kunnen we beter niet naar binnen gaan.””
De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat de meeste jongeren yolo alleen in de eerste betekenis gebruiken. Ze halen elkaar ermee over een streep die ze anders niet zouden passeren. Yolo is het jongerenalternatief van carpe diem, pluk de dag, de lijfspreuk van levensgenieters.
Die levenshouding is niet nieuw, maar nieuwe media versterken die wel. Het ”leven bij de dag” betekende vroeger dat je je leven afhankelijk wist van Gods voorzienigheid en je toekomst daaraan toevertrouwde. Sociale media veroorzaken een andere vorm van ”leven bij de dag”: het opgaan in het hier-en-nu.nl.
De Amerikaanse mediakenner Douglas Rushkoff schreef er een boek over dat enkele weken geleden verscheen: ”Present Shock”. Haast onnavolgbaar beschrijft hij zijn worsteling nu hij ondergedompeld is in tweets, likes en mails en daaraan probeert te ontkomen. „De toekomst is gekomen. We leven in een continu nu. Maar dit nu is een ongrijpbaar doel dat we nooit echt zullen kunnen bereiken. En door het conflict tussen ons digitale bestaan en onze analoge lichamen komen we terecht in een nieuw soort onrust: de ‘present shock’.”
Media vergen niet alleen veel tijd, maar tasten ook ons begrip van tijd aan en veroorzaken daardoor een nieuw type stress. Ze versmallen onze tijd, persen die samen tot het nu. Het verleden heeft een andere betekenis gekregen. Willem van Oranje telt niet mee. Geschiedenis maak je vanuit yolo, zorg dat je vandaag zo leeft dat je er morgen trots op kunt zijn. Zoals een jongere schrijft: „…leef wel volop. Probeer iedere dag herinnerbaar te maken, wees er niet gewoon, maar maak er wat van!”
Deze jonge levensgenieters denken niet alleen anders over het verleden, maar ook over de toekomst. Dat blijkt wel uit een variant op yolo: ”yodo”, de afkorting van ”you only die once”, je sterft maar één keer. Daar zit weer een kern van waarheid in, maar opnieuw blijkt dat jongeren deze uitdrukking gebruiken om grote risico’s te verdedigen of juist de spot te drijven met hun levenseinde.
Dat laatste kwam ik ook tegen bij een variant ervan op Facebook. Een Israëlisch bedrijf maakt een app die mensen op hun Facebookpagina’s kunnen installeren, met de naam If I Die (Als ik sterf). Gebruikers kunnen een afscheidsboodschap inspreken op een video die na hun overlijden getoond wordt op hun Facebooktijdlijn.
Ook hiervan geldt: het is zeker verstandig om al tijdens het leven na te denken over het einde ervan. Niet om daarmee te spotten, maar om te leren onze dagen te tellen en een wijs hart te verkrijgen. Mozes bad daarom in Psalm 90 en de kanttekening daarbij zegt: „Dat is, dat wij recht verstaande Uw gramschap tegen de zonde, U leren vrezen en de korte tijd van ons leven besteden tot Uw dienst.” Die wijsheid beschermt ons tegen de tweede dood en geeft niet een eenmalig, maar een eeuwig leven.
De auteur is adjunct-hoofdredacteur van het Reformatorisch Dagblad en lector nieuwe media van Driestar Hogeschool. Reageren? welbeschouwd@refdag.nl
